Xe điện sẽ trở nên phổ biến, sớm thôi. Khi Tesla không còn là hãng xe điện duy nhất ở Việt Nam nữa, ắt hẳn nhiều người băn khoăn một chiếc xe điện tốt hay không, đắt hay rẻ, nguyên lý cấu tạo của nó.
Sau đây là các kiến thức “vỡ lòng” về xe điện, các thuật ngữ liên quan đến xe điện:
Để hiểu được xe điện, chúng ta nên làm quen với những thuật ngữ dùng trong xe điện.
Volt: Hiệu điện thế.
Công suất, tính bằng HP (mã lực) hay Kw: Cái này giống với xe xăng. Giả dụ, xe Honda Wave có công suất 1hp. Xe Mercedes thì 200 đến 500hp tùy xe. Càng nhiều Hp thì càng giống xe hiệu năng cao, hay xe hạng sang. Chả ai nói Kia Morning 60hp là xe hạng sang, trong khi nếu bất kỳ chiếc xe nào có 600hp thì nghe qua thấy hơi sang sang rồi. Chỉ cần nhớ Hp hay Kw là 2 đại lượng đại diện cho công suất. (1hp=0,75Kw)
Torque – Moment xoắn: Đây là công suất thể hiện trong chuyển động quay. Vì ô tô vận hành bằng chuyển động quay bánh xe, nên miêu tả khả năng của xe bằng moment thì chuẩn hơn là công suất.
Kw-Hr: Kilowat- giờ: Nghe quen quen vì nó là con số trên công tơ điện, mà thông thường chúng ta hay gọi là “số điện”. “Tháng này nhà tôi hết 1 triệu tiền điện, tức là khoảng 500 Kw-hr’’.
Xe Tesla S có dung tích pin khoảng 100 Kw-hr. Ta có thể hiểu nôm na là với mức tiêu thụ nhiên liệu 25kw-hr/100km thì con xe này đi được 400km. Khá giống xe xăng, mỗi tội thay lít bằng Kw-hr.
Xe điện có khác nhau không?
Xe điện thực ra có nhiều loại, việc so sánh 2 chiếc Tesla 3 và Porsche Taycan sẽ hé lộ nhiều điều phức tạp ẩn sau công nghệ của xe điện.
Cứ cho là cấu tạo Pin và động cơ có thể giống nhau, thì Tesla sử dụng dòng điện có Hiệu điện thế 350 Volt để vận hành động cơ (motor điện), trong khi Porsche sử dụng dòng điện 800v, điều này tất nhiên tạo ra 2 chiếc xe rất khác cả trong vận hành đến sử dụng.
Xe điện Tesla
Ví dụ như Tesla mới cho ra mắt trạm sạc nhanh có công suất 250 KW, để giảm thời gian sạc xuống còn dưới 30 phút cho mỗi lần sạc đầy. Ta có thể liên hệ Kw và Kw-hr theo cách nhìn nhận công suất trạm sạc: Trạm sạc 250kw mỗi giờ sạc đầy 2,5 xe Tesla có dung lượng pin 100 Kwh, tương đương mỗi xe tầm 25 phút. (Thực ra thử nghiệm mất 104 phút- các công thức trên giấy luôn bị coi là chém gió trong điều kiện cuộc đời thật).
Theo như con số đưa ra, các trạm sạc nhanh của Tesla sẽ cần dòng điện cỡ 700 Ampe để dẫn điện vào các ắc qui của xe. Tức là dây điện phải to như cổ chân mới đủ để đưa dòng điện lớn như vậy lưu thông.
Với Porsche, các trạm sạc nhanh công suất 270kw của họ xây dựng dựa trên nền tảng hiệu điện thế 800v nên dòng điện sử dụng chỉ còn 337 ampe. Ta có thể hiểu lúc này dây điện có thể to tầm ngón chân cái là đủ.
Nếu hình dung dòng điện như dòng nước, thì Hiệu điện thế sẽ như máy bơm, còn Cường độ dòng điện Ampe sẽ như lưu lượng nước trong ống, và ống chính là dây dẫn. Nếu máy bơm khỏe tạo áp suất cao, thì không cần ống to vẫn vận chuyển được nhiều nước, và ngược lại.
Khi xe điện là một thứ gì đó mới, phần lớn chúng ta sẽ cần thời gian để hiểu rõ về nó. Nếu so sánh những thông số trên giấy như số km đi được, thời gian 0-100km/h… chúng sẽ có vẻ khá giống nhau. Nhưng sự thật ẩn sau những chiếc xe điện sẽ dần dần được hiểu rõ hơn qua thời gian. “Tính cách” một chiếc xe điện hay một hãng xe điện sẽ cần thời gian để thể hiện thật sự.
Xe điện Porsche Taycan
Một ví dụ điển hình khi so sánh Tesla Model S và Porsche Taycan Turbo S: Với các thông số trên giấy, chúng ta sẽ không nhìn rõ bản chất thật sự của những chiếc xe.
Tesla S sở hữu khả năng đi xa hơn, nhưng nếu dùng nó vào mục đích đề pa 0-100 km/h liên tục như Taycan thì nó sẽ lập tức hủy bỏ chế độ “thể thao” và chuyển sang chế độ tiết kiệm nhiên liệu ngay lập tức – bởi sự tiêu hao nhiên liệu quá đáng – và người lái sẽ chỉ có 1 chiếc xe đi phố với khả năng thể hiện trung bình, trong khi Taycan có thể đề -pa, đua bơi liên tục đến tận giọt năng lượng cuối cùng.
Điều khác biệt giữa những chiếc xe chủ yếu đến từ tư duy chế tạo, công nghệ phía trong, giá tiền… Tesla S cố gắng thể hiện là chiếc xe hoàn hảo ở mọi điều kiện, trong khi Taycan được chế tạo trên tinh thần một chiếc xe thể thao 4 cửa thứ thiệt. Và có thể nói họ đều thành công theo cách riêng của họ.
Phần sau thì sẽ phân tích về động cơ điện: Tesla 3 dùng động cơ Cảm ứng/điện xoay chiều trong khi Taycan dùng động cơ Nam châm vĩnh cửu/điện 1 chiều. Còn bây giờ hãy tạm tính: Nếu một chiếc xe điện mất 20 Kw-hr cho 100km tức là nó sẽ mất 20 số điện cho mỗi trăm km, qui ra tiền điện mua của EVN sẽ là 30 ngàn đồng. Nếu nhà nước tăng giá xăng và giảm giá điện, thì vui!
Nguồn: Vinh Nguyen
