Nhà sản xuất xe điện Trung Quốc Evergrande là một trong tâm điểm sáng nổi bật hất ở Triển lãm Ô tô Thượng Hải 2021 khi trưng bày đồng lúc 9 mẫu xe mới tính. Các mẫu xe điện của công ty được đặt ở một trong những gian hàng lớn nhất, đối diện nhà sản xuất xe Đức BMW. Mọi thứ về Evergrande đều rất ấn tượng, từ cách thể hiện thương hiệu cho tới từng chiếc xe. Nhưng đằng sau vẻ hào nhoáng này là một sự thực lạ lùng: Evergrande chưa bán được 1 chiếc xe nào cả.
Evergrande Group – nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc – có hàng loạt khoản đầu tư ngoài bất động sản, từ câu lạc bộ bóng đá đến những khu làng hưu trí. Tuy nhiên, việc công ty tham gia vào lĩnh vực xe điện đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư.
Giá cổ phiếu của Evergrande NEV trên sàn Hong Kong tăng vọt hơn 1.000% trong vòng 12 tháng qua. Vốn hóa của công ty tăng hàng tỷ USD lên 87 tỷ USD, cao hơn cả các tập đoàn xe hơi có hàng chục năm kinh nghiệm như Ford Motor Co. và General Motors Co.
Evergrande cho thấy các kế hoạch rất tham vọng, nhưng hầu hết chúng đều bị trì hoãn liên tục
Các nhà đầu tư đang ồ ạt đổ tiền vào lĩnh vực xe điện. Tỷ phú Elon Musk có thời điểm đứng đầu bảng xếp hạng tỷ phú thế giới của Bloomberg nhờ giá cổ phiếu Tesla tăng dữ dội, đưa công ty này trở thành hãng ôtô giá trị nhất thế giới.
Tuy nhiên, một số nhà đầu tư lo ngại về bong bóng xe điện. Theo Bloomberg, rủi ro bong bóng rõ ràng nhất tại Trung Quốc, thị trường xe điện hàng đầu thế giới. Các hãng xe đang giành giật sự chú ý của người tiêu dùng. Dù chưa có lãi, các công ty khởi nghiệp (startup) vẫn được định giá cao hơn những nhà sản xuất truyền thống.
Vào tháng 3 năm 2019, Hứa Gia Ấn, chủ tịch của Evergrande và là một trong những người giàu nhất Trung Quốc, cam kết sẽ đánh bại Elon Musk và trở thành nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới trong 3 – 5 năm tới. Vào thời điểm đó, mẫu crossover Model Y của Tesla mới vừa ra mắt thế giới lần đầu tiên. Hai năm sau, Tesla đã thành lập cơ sở tại Trung Quốc, xây dựng nhà máy đầu tiên bên ngoài nước Mỹ và giao khoảng 35.500 chiếc xe trong tháng 3 năm 2021, nhờ đó đã củng cố vị thế trên thị trường.
Mặc dù có tham vọng cao, ông Hứa đã nhiều lần tụt lại phía sau trong việc đạt được mục tiêu sản xuất xe điện của mình. Sản xuất ô tô là một lĩnh vực có nhiều khó khăn và cần số vốn khổng lồ. Ví dụ, kết quả của thương hiệu Nio Trung Quốc cũng chỉ trở nên khả quan vào giữa năm 2020, sau nhiều năm thua lỗ nghiêm trọng.
Cuối tháng 3 năm 2021, sau khi Evergrande thông báo lỗ 67% vào năm 2020, ông Hứa cho biết công ty sẽ sản xuất xe điện muộn hơn so với kế hoạch ban đầu. Quá trình giao hàng dự kiến sẽ phải chờ đến năm 2022 mới có thể bắt đầu. Kỳ vọng sản xuất hàng năm 500.000 đến 1 triệu xe điện vào tháng 3 năm 2022 cũng đã bị thay đổi và giờ đây được đặt vào năm 2025. Tuy nhiên, công ty đã đưa ra một dự báo mới ấn tượng cho 5 triệu chiếc vào năm 2035.
Evergrande có phải chỉ là một “bong bóng tài chính”?
Tất cả những yếu tố trên khiến người ta liên tưởng đến tình huống với Tesla: công ty xe điện Trung Quốc đã trì hoãn kế hoạch sản xuất nhưng các nhà đầu tư vẫn liên tục đổ tiền. Cũng nhờ sự quá khích của giới đầu tư, ông chủ Tesla đã trở thành người giàu nhất thế giới trong chốc lát và khiến một số người e ngại rằng đó có thể chỉ là bong bóng tài chính với nguy cơ tan vỡ bất cứ lúc nào.
Tuy nhiên, câu chuyện của Evergrande mới chỉ ở bước đầu và không ai dám chắc nó sẽ có kết thúc như một bong bóng tài chính. Evergrande và thương hiệu xe điện Hengchi của họ có đầy đủ cơ hội để trở thành một trong những nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới nếu họ ngừng khiến các nhà đầu tư thất vọng với việc thay đổi kế hoạch liên tục.
