Mỹ là thị trường tiên phong của các sản phẩm xe điện và từng đạt kỷ lục vào năm 2020 với thị phần tháng 12 đạt mức 2,5% (tính trên lượng đăng ký xe mới), nhiều hơn gấp ba lần thị phần của 3 năm về trước. Vậy nhưng để có được như ngày hôm nay, cũng cần phải kể đến đóng góp rất lớn từ phía chính quyền với hàng loạt những ưu đãi, trợ cấp.
Nhằm thúc đẩy sự phổ biến của xe điện, một số chính quyền cấp quốc gia và địa phương đã thiết lập các khoản tín dụng thuế, trợ cấp và các ưu đãi dành riêng cho xe điện. Những ưu đãi này sẽ khác nhau tùy thuộc vào kích thước pin, phạm vi điện năng và giá bán của sản phẩm.
Tại Mỹ, khoản tín dụng thuế tối đa hiện đang được chính quyền cho phép là 7.500 USD mỗi xe. Tuy nhiên cần đặc biệt lưu ý chữ “tối đa”. Cụ thể hơn, khoản tín dụng thuế này chỉ đạt mức 7.500 USD trong trường hợp hóa đơn thuế cuối năm của người mua là 7.500 USD hoặc cao hơn. Nếu bạn mua một chiếc xe ô tô điện nhưng đang nợ thuế thu nhập, chẳng hạn như 5.000 USD, thì con số này chính là mức tín dụng thuế cao nhất mà bạn được hưởng. Phần 2.500 USD còn lại sẽ không áp dụng và cũng không được cộng dồn sang năm tiếp theo.
Nếu bạn không mua đứt mà chỉ thuê xe điện, thì lúc này khoản tín dụng thuế sẽ được tính cho nhà sản xuất của chiếc xe bạn thuê, chứ không phải bạn. Từ đó, hãng xe có thể đưa ra cho khách thuê một mức chi phí dễ chịu hơn sau khi đã áp dụng khấu trừ tín dụng thuế, tuy nhiên điều này là không bắt buộc đối với họ.
Ngoài ra, khoản tín dụng thuế sẽ khác nhau tùy theo kích thước bộ pin của chiếc xe. Những chiếc dùng pin dung lượng nhỏ (so với mặt bằng chung của thị trường) thì thường sẽ có mức tín dụng thấp hơn ngưỡng 7.500 USD. Lấy ví dụ chiếc Toyota Prius Prime, chiếc hatchback hybrid cắm điện này chỉ đủ tiêu chuẩn để hưởng mức tín dụng 4.500 USD.
Những điều kiện để được hưởng ưu đãi và tín dụng thuế xe ô tô điện tại Mỹ
– Tín dụng thuế chỉ được áp dụng cho những mẫu xe điện hoặc xe hybrid cắm điện đạt tiêu chuẩn.
– Tín dụng thuế chỉ được áp dụng cho người chủ sở hữu đầu tiên của những mẫu xe kể trên.
– Để được nhận ưu đãi thuế, chiếc xe phải được sử dụng chủ yếu tại Mỹ.
– Pin trên xe phải có khả năng lưu trữ tối thiểu 4 kWh và phải sạc được bằng nguồn điện từ bên ngoài.
– Tổng vụ thu thuế quốc gia Hoa Kỳ (IRS) cho biết rằng các hãng xe không nhất thiết phải đem chiếc xe của họ đi đăng ký chứng thực, mà vẫn có thể đạt tiêu chuẩn để được hưởng tín dụng thuế. Nếu chiếc xe không xuất hiện trong danh sách của IRS hoặc của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE), nó vẫn có thể được xem như đạt chuẩn, nếu hãng xe tuân thủ các điều kiện về kỹ thuật nêu trên và ghi rõ chúng trong văn bản liên quan đến chiếc xe, hoặc trên website của họ. Điều này cũng áp dụng cho mọi loại phương tiện chạy điện khác, như xe máy điện, xe 3 bánh điện…
– Tuy nhiên, IRS cũng luôn luôn có quyền từ chối cấp tín dụng thuế cho một mẫu xe nào đó.
Những mẫu xe được hưởng tín dụng thuế liên bang tại Mỹ
| Xe thuần điện (EV) | Tín dụng thuế liên bang |
| Audi e-tron SUV | $7.500 |
| Audi e-tron Sportback | $7.500 |
| BMW i3 | $7.500 |
| Ford Mustang Mach-E | $7.500 |
| Hyundai Ioniq Electric | $7.500 |
| Hyundai Kona Electric | $7.500 |
| Jaguar I-Pace | $7.500 |
| Kia Niro EV | $7.500 |
| Mini Hardtop Electric | $7.500 |
| Nissan Leaf | $7.500 |
| Polestar 2 | $7.500 |
| Porsche Taycan | $7.500 |
| Volkswagen ID.4 | $7.500 |
| Volvo XC40 Recharge | $7.500 |
| Xe hybrid cắm điện (PHEV) | Tín dụng thuế liên bang |
| Audi A8L 60 TFSI e | $6.712 |
| Audi Q5 55 TFSI e | $6.712 |
| Bentley Bentayga Hybrid | $7.500 |
| BMW i3 (bản cao cấp) | $7.500 |
| BMW X3 xDrive30e | $5.836 |
| BMW X5 xDrive45e | $7.500 |
| BMW 3 Series 330e | $5.836 |
| BMW 5 Series 530e | $5.836 |
| BMW 7 Series 745e xDrive | $5.836 |
| Chrysler Pacifica Hybrid | $7.500 |
| Ford Escape Plug-In Hybrid | $6.843 |
| Ford Fusion Plug-In Hybrid | $6.843 |
| Honda Clarity Plug-In Hybrid | $7.500 |
| Hyundai Ioniq Plug-In Hybrid | $4.543 |
| Jeep Wrangler 4xe | $7.500 |
| Kia Niro Plug-In Hybrid | $4.543 |
| Land Rover Range Rover Hybrid | $6.295 |
| Land Rover Range Rover Sport Hybrid | $6.295 |
| Lincoln Aviator Hybrid | $6.534 |
| Lincoln Corsair Hybrid | $6.843 |
| Mini Countryman Hybrid | $5.002 |
| Mitsubishi Outlander PHEV | $6.587 |
| Polestar 1 | $7.500 |
| Porsche Cayenne Hybrid | $6.712 |
| Porsche Panamera Hybrid | $6.712 |
| Subaru Crosstrek Hybrid | $4.502 |
| Toyota Prius Prime | $4.502 |
| Toyota RAV4 Prime | $7.500 |
| Volvo S60 Hybrid | $5.419 |
| Volvo S90 Hybrid | $5.419 |
| Volvo V60 | $5.419 |
| Volvo XC60 Hybrid | $5.419 |
| Volvo XC90 Hybrid | $5.419 |
Ưu đãi tín dụng thuế có tồn tại mãi mãi?
Câu trả lời là không. Chính phủ Hoa Kỳ quyết định rằng sẽ ngưng cấp tín dụng thuế cho đến khi mức doanh số xe điện tăng trưởng đến ngưỡng chấp nhận được. Lý do là bởi những khoản ưu đãi, trợ cấp này ra đời với mục đích hỗ trợ các nhà sản xuất trong thời kỳ đầu nhiều khó khăn. Một khi thị trường xe ô tô điện đã đủ lớn mạnh, chính phủ sẽ không hỗ trợ nữa.
Theo đó, tín dụng thuế sẽ ngưng áp dụng mỗi khi có hãng xe nào đạt mức doanh số 200.000 chiếc xe điện đủ chuẩn. Tesla là hãng đầu tiên vượt qua cột mốc này vào tháng 7/2018, sau đó đến lượt GM. Như vậy, nếu lúc này bạn mua bất kỳ chiếc xe điện nào từ Tesla hoặc GM thì sẽ không được hưởng tín dụng thuế.
Tại thời điểm kết thúc quý I/2021, các chuyên gia dự đoán rằng hãng xe thứ 3 ở Mỹ đạt doanh số 200.000 xe điện có thể sẽ là Nissan với sản phẩm chủ lực là chiếc Leaf, trong khi tất cả các hãng còn lại vẫn đang ở phía sau quá xa. Dẫu vậy, với tình hình kinh tế ảm đạm như hiện nay thì việc Nissan có kịp đạt đến con số trên trong năm 2021 này hay không, vẫn còn là dấu hỏi.
Tín dụng thuế có thể sang nhượng được không?
Câu trả lời là không. Như trên đã đề cập, tín dụng thuế chỉ được áp dụng cho người chủ sở hữu đầu tiên của một chiếc xe điện. Ngay cả khi người chủ đầu tiên này vì lý do nào đó mà không đăng ký nhận trợ cấp, khoản tín dụng vẫn sẽ không được chuyển cho người tiếp theo, coi như mất luôn.
Điều này tưởng chừng hiển nhiên nhưng trên thực tế lại là một thắc mắc rất thường gặp. Nó cũng có thể là thông tin cực kỳ quan trọng trong trường hợp bạn đang cân nhắc mua một chiếc xe điện đã qua sử dụng. Đôi lúc, do mức tín dụng thuế mà một vài chiếc xe điện hoàn toàn mới, chưa từng lăn bánh sẽ lại có giá tốt hơn so với một chiếc cũ, từ đó bạn có thể lấy làm cơ sở thương lượng giá, hoặc chuyển sang mua luôn xe mới cho… lành!
Tín dụng thuế còn đến từ nguồn nào khác?
Tại Mỹ, khái niệm “tín dụng thuế” phổ biến nhất là khoản trợ cấp liên bang. Ngoài ra, nhiều tiểu bang và khu vực còn có thêm những mức trợ cấp riêng, áp dụng cho không chỉ xe điện mà còn dành cho bất cứ dòng xe nào sử dụng nhiên liệu thay thế (tức không phải chạy bằng xăng hay dầu diesel). Tuy nhiên, phần lớn số này chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp. Một số khoản trợ cấp không phải dưới hình thức tín dụng thuế, mà thay vào đó là giảm bớt các loại chi phí, hoặc đem lại đặc quyền cho chủ xe như làn đường ưu tiên, đậu xe miễn phí.
Tại nhiều nơi, các đại lý bán xe cũng đưa ra nhiều chương trình khuyến mại nhằm kích cầu xe điện. Lấy bang California làm ví dụ, ở đây khách hàng mua hoặc thuê xe điện sẽ được giảm giá trực tiếp 2.000 USD tiền mặt, kết hợp với khoản tín dụng thuế tạo nên mức ưu đãi lên đến gần 10.000 USD. Những loại xe hybrid cắm điện, do trang bị bộ pin nhỏ hơn và vẫn tiêu tốn xăng, nên chỉ được giảm 1.000 USD.
Do sự đa dạng về các khoản ưu đãi của từng liên bang, bạn nên tham khảo kỹ lưỡng thông tin trước khi quyết định mua một chiếc xe điện. Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) có lưu giữ một bảng thống kê để tiện theo dõi: https://www.afdc.energy.gov/afdc/laws/matrix/incentive
Ngoài ra, cũng cần biết rằng những khoản ưu đãi này không tồn tại mãi mãi, chúng có thể thay đổi hoặc bị ngưng tùy theo tình hình kinh tế. California đã từng thay đổi mức giảm tiền mặt mua xe điện sau khi nhận thấy rằng mức thu nhập bình quân của người dân trong bang có chiều hướng tăng lên.
Tổng hợp
