Cuối tháng 9 vừa qua, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã có văn bản giao Bộ Tài chính chủ trì, nghiên cứu, đề xuất các chính sách về thuế, tín dụng ưu đãi, tạo điều kiện cho ngành công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ trong nước phát triển.
Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ chủ trì nghiên cứu kinh nghiệm các nước trong khu vực và một số nước trên thế giới có nền công nghiệp ô tô phát triển. Thông qua đó, đề xuất giải pháp về cơ chế, chính sách tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô lớn phát huy vai trò đầu tàu, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước phát triển.
Công nghiệp ô tô được đánh giá là có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế, thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cụ thể, nó sẽ kéo theo sự phát triển của nhiều lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ sản xuất linh – phụ kiện như cơ khí chế tạo, điện, điện tử, tự động hoá… và nhiều ngành dịch vụ liên quan khác. Nhờ đó giúp tạo ra nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người lao động.
Ngành công nghiệp ô tô những năm gần đây đã có sự phát triển tốt theo hướng mở rộng sản xuất, lắp ráp trong nước, tăng tỉ lệ nội địa hoá.
Mặc dù vậy, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam ra đời muộn, tham gia chủ yếu vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị, phụ thuộc lớn vào sự phân công sản xuất của các tập đoàn ô tô toàn cầu. Các công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, hệ thống truyền động… còn chưa làm chủ được.
Đồng thời, các chính sách ưu đãi về thuế, đặc biệt là thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt vẫn còn ở mức khá cao. Đây chính là một trong những nút thắt khiến cho nhiều doanh nghiệp dè chừng hơn trong việc mở rộng đầu tư sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước.
Với quy mô dân số 100 triệu dân, kết cấu hạ tầng nói chung, hạ tầng giao thông nói riêng ngày càng đồng bộ và hoàn thiện, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, số lượng những người có mong muốn và khả năng tiêu dùng ô tô tăng nhanh…, thị trường Việt Nam vẫn được xem là khá hấp dẫn cho ngành này.
Phó Thủ tướng chỉ rõ: “Do vậy, cần có sự đột phá về các chính sách thuế, tín dụng để tháo gỡ các nút thắt, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phát triển. Đây chính là cơ sở quan trọng để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam…”
Một lưu ý quan trọng được đề cập là việc cần điều chỉnh chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, theo hướng không tính giá trị linh kiện sản xuất trong nước vào giá trị tính thuế đối với ô tô hay hình thành gói tín dụng ưu đãi cho ngành công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ.
Ngoài ra, phó Thủ tướng còn nhận thấy: “Việc điều chỉnh chính sách thuế, tín dụng có thể tác động đến thu ngân sách trong ngắn hạn nhưng sẽ là động lực lớn để khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Qua đó nâng cao năng lực của doanh nghiệp và sản phẩm ô tô Việt Nam…”
