Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô đóng vai trò rất quan trọng không chỉ riêng ở hệ thống làm mát.
Chức năng và cấu tạo cảm biến báo nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô là một trong các loại cảm biến ô tô giữ vai trò quan trọng. Vị trí cảm biến nhiệt độ nước làm mát thường đặt ở khoang nước máy và có chức năng đo nhiệt độ nước làm mát, rồi truyền thông tin ấy về vi xử lý để có thể tính toán, điều chỉnh góc đánh lửa, tốc độ chạy không tải… Đối với một số dòng xe hiện đại, thông số nhiệt độ nước làm mát còn dùng để điều khiển cả hệ thống kiểm soát khí xả. Một số thông số cụ thể mà nhiệt độ nước làm mát máy kiểm soát là:
Góc đánh lửa sớm: Khi nhiệt độ nước làm mát máy thấp, bộ vi xử lý trung tâm (ECU) sẽ thực hiện việc điều chỉnh lại để tăng góc đánh lửa sớm nhằm tăng nhiệt độ nước lên. Nếu ngược lại, ECU sẽ điều chỉnh giảm góc đánh lửa sớm lại để điều hòa.
Thời gian phun nhiên liệu: Nếu thông số nhiệt độ nước làm mát thấp, ECU sẽ điều chỉnh để tăng thời gian phun nhiên liện. Còn nếu nước lại, ECU sẽ làm giảm thời gian phun nhiên liệu lại.
Vị trí cảm biến nhiệt độ nước làm mát thưởng ở cạnh khoang nước
Tốc độ không tải: Khi bắt đầu di chuyển, nhiệt độ nước làm mát sẽ thấp do đó ECU sẽ điều khiển để tăng van không tải lên, nhằm làm nóng động cơ và giảm ma sát mạnh ở các chi tiết khác mà vẫn giúp xe đạt được nhiệt độ vận hành tối ưu nhanh chóng.
Về cấu tạo cảm biến nhiệt độ nước làm mát, chi tiết này sẽ có dạng trụ rỗng với ren ngoài. Bên trong cảm biến có lắp một điện trở nhiệt có hệ số nhiệt điện trở âm.
Nguyên lý cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến này sẽ có cách đo nhiệt độ nước làm mát ô tô dựa trên hệ số điện trở. Tức là khi nhiệt độ làm mát nước thấp thì điện trở cảm biến sẽ cao và ngược lại. Sau đó điện áp đặt dưới chân cảm biến này sẽ thay đổi dựa trên điện trở ấy.
Cảm biến và nguyên lý làm việc
Điện áp 5V sẽ chạy qua điện trở chuẩn (không thay đổi dựa trên nhiệt độ) sau đó sẽ chay qua nhiệt điện trở (trong cảm biến) và các mạch điện cảm biến nhiệt độ nước làm mát gửi thông tin về bộ chuyển đổi ADC (bộ chuyển đổi tín hiệu tương tự). Như thế, ADC sẽ nhận được những thông tin về thông số nhiệt độ dựa trên cầu phân áp được tạo ra từ điện trở chuẩn và điện trở nhiệt trong cảm biến và từ đó sẽ chuyển tiếp vệ hệ xử lý trung tâm (ECU), nhằm báo lại là xe đang có nhiệt độ nước làm mát cao hay thấp.
Cách kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Để có thể kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát có hoạt động tốt hay không, ta phải sử dụng máy đo điện trở. Máy đo điện trở giúp ghi nhận lại sự thay đổi điện trở khi thay đổi nhiệt độ dựa trên thông số mà nhà sản xuất đã cung cấp trước. Chủ xe có thể sử dụng các nguồn nhiệt đơn giản để thử như cốc nước nóng, hơ lửa nhẹ và kiểm tra điện trở có thay đổi theo nguồn nhiệt không.
Kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Theo kinh nghiệm bảo dưỡng ô tô, nếu hơ nguồn nhiệt cao mà cảm biến thay đổi điện trở 0.2 – 0.3 thì cảm biến hoạt động bình thường. Nếu để nguồn lạnh vào mà điện trở tăng lên 4.8 – 6.6 thì cảm biến hoạt động bình thường.
Các nguyên nhân lỗi hay gặp ở cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Khi cảm biến nhiệt độ nước làm mát của gặp trục trặc, thường xuất phát từ những nguyên nhân như hư cảm biến, đứt dây hoặc chạm dương. Lúc đó, nếu muốn kiểm tra, chủ xe cần mở cảm biến ra xem có bị nước rò rỉ không. Nếu lờ đi vấn đề này, ECU có thể hiểu nhiệt độ nước làm mát đang thấp và mở thời gian phun nhiên liệu cao gây hiện tượng ngộp xăng.
Minh Tân
