Thái Lan, Indonesia tìm hướng xuất ô tô
Theo Hiệp hội kinh doanh ô tô Indonesia (Gaikindo), các DN chỉ bán được 3.551 xe trong tháng 5/2020, giảm 95% so với cùng kỳ năm 2019 và giảm 54% so với tháng 4/2020. Mức giảm doanh số bán ô tô này chưa từng có tiền lệ trong lịch sử,
Gaikindo cũng dự báo thêm, thị trường ô tô Indonesia sẽ tiếp tục sụt giảm nghiêm trọng trong tháng 6/2020 do đại dịch Covid-19 vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn dẫn đến sức mua của người dân giảm.
Trong tình trạng tương tự, ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan cũng bị ảnh hưởng mạnh. Sản lượng toàn ngành đầu năm vào khoảng 54.000 xe/tháng nay đã giảm còn 28.000 xe/tháng, theo Hiệp hội sản xuất ô tô Thái Lan.
Từ trước đến nay, hai quốc gia trên luôn có sản lượng ô tô sản xuất lớn nhất Đông Nam Á, để tiêu thụ trong nước lẫn xuất khẩu ô tô. Năm 2019, Thái Lan sản xuất 2.013.710 xe, tiếp đến là Indonesia với 1.286.848 xe.
Khoảng 30% số ô tô sản xuất ra tại Indonesia được xuất khẩu. Trước đó, Indonesia dự kiến xuất khẩu từ 350.000-450.000 xe trong năm 2020, nhưng doanh số xuất khẩu hiện nay dự kiến chỉ còn khoảng 200.000 xe do đại dịch.
Với Thái Lan, số ô tô xuất khẩu chiếm gần 60% số ô tô sản xuất ra được. Năm 2020, Thái Lan dự kiến xuất khẩu 500.000 xe. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 tác động nặng nề khiến từ đầu năm, sản lượng xe giảm hơn hai phần ba.
Hiện nay, trong khi tiêu thụ nội địa vẫn còn thấp mà sản xuất ô tô đã bắt đầu phục hồi, các DN phải tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu nhất là tại Thái Lan. Đồng thời, các DN ô tô tại hai quốc gia này đã đề xuất với Chính phủ nhiều giải pháp để giảm bớt rào cản và hỗ trợ các DN tối ưu hóa năng lực sản xuất, như nới lỏng chính sách thuế, phí.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất ô tô hiện đang xây dựng chiến lược và thực hiện tái cơ cấu triệt để sau dịch Covid-19. Hàng ngàn robot AI (robot sử dụng trí tuệ nhân tạo) đã cập cảng Thái Lan và đang để trong một nhà kho quá cảnh ở khu công nghiệp Laem Chabang, thuộc tỉnh Chon Buri, theo Chủ tịch Hiệp hội ô tô Thái Lan tiết lộ trên tờ Bangkok Post. Một robot AI này có năng suất làm việc của 5 đến 10 công nhân. Không chỉ các nhà sản xuất ô tô, ngành công nghiệp phụ trợ dây chuyền sản xuất ô tô cũng chịu sức ép của quá trình dịch chuyển sản xuất.
Xe nhập khẩu đại hạ giá?
Trong bối cảnh xuất khẩu ô tô gặp khó khăn, Việt Nam hiện tại đang trở thành thị trường tiềm năng giải quyết sức cung của Thái Lan và Indonesia, có thể trong cả tương lai lâu dài.
Tính đến tháng 5, ô tô nhập khẩu Việt Nam bán ra hơn 31.000 chiếc, trong đó hơn 28.000 chiếc được nhập khẩu mới, giảm gần 40% so với cùng kỳ 2019. Tuy vậy, khi kinh tế phục hồi trong thời gian tới, xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia và Thái Lan được dự báo sẽ tràn vào Việt Nam nhiều hơn.
Với các quy định mới như bỏ Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu, kiểm tra chất lượng mẫu thay vì kiểm tra từng lô hàng đã tạo ra sự thông thoáng hết cỡ. Hơn nữa, nhờ ưu đãi thuế nhập khẩu 0%, xe nhập khẩu có lợi thế lớn khi chi phí sản xuất rẻ hơn khoảng 20% so với xe trong nước.
Tuy chính sách ưu đãi giảm 50% lệ phí trước bạ đến hết 2020 dành cho ô tô sản xuất lắp ráp trong nước đang chờ được áp dụng, điều này cũng không đem đến chênh lệch lớn so với xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan và Indonesia. Một số DN cho biết, để xe nhập khẩu cạnh tranh với xe lắp ráp trong nước, họ đã tính đến phương án hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ trong thời gian tới.
Động thái này khiến các DN ô tô Việt Nam lo ngại việc đẩy mạnh xuất khẩu của Indonesia và Thái Lan nếu được Chính phủ chấp nhận sẽ làm họ chịu lỗ, thậm chí khó trụ nổi. Số liệu cho thấy vào năm 2019, trong khi doanh số bán ô tô nhập khẩu tăng trưởng trên 30% thì ô tô trong nước lại giảm 12%. Nếu giá ô tô nhập khẩu tiếp tục giảm, ô tô trong nước sẽ càng khó cạnh tranh và mất dần thị phần. Khi đó, thị trường xe Việt Nam sẽ thuộc về Thái Lan và Indonesia.
Đối với tình hình trong nước, sản lượng sản xuất lắp ráp ô tô dưới 9 chỗ ngồi của các DN năm 2020 dự kiến chỉ đạt 150.000 xe trong khi tổng công suất hơn 500.000 xe/năm. Ngành công nghiệp ô tô nếu không có sản lượng lớn thì sẽ gặp nhiều khó khăn nhưng các DN ô tô trong nước cho biết với tình hình hiện nay, sản xuất khó có thể phục hồi cho tới năm 2021.
