Hầu hết các xe sử dụng hộp số tự động ngày nay đều trang bị khả năng sang số thủ công, qua đó giúp người lái có thể tự mình thay đổi cấp số thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào các thuật toán xử lý của xe. Tùy theo hãng sản xuất mà việc sang số này có thể được thực hiện theo hai cách phổ biến là thông qua cần số của xe và/hoặc sử dụng các lẫy chuyển số được bố trí ngay phía sau vô lăng.
Bài viết này của DanhgiaXe sẽ tập trung vào lẫy chuyển số – trang bị đang ngày càng trở nên phổ biến ngay cả trên các dòng xe phổ thông.
LẪY CHUYỂN SỐ LÀ GÌ VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG RA SAO?
Về cơ bản, lẫy chuyển số (paddle shifters) là hai công tắc điều khiển điện tử được bố trí ngay sau vô lăng, giúp người lái có thể lên và xuống số một cách dễ dàng, nhanh chóng và chính xác mà không mất đi sự an toàn khi điều khiển xe vì không cần rời tay khỏi vô lăng. Đối với kiểu sang số truyền thống, người lái vẫn phải dùng một tay để thao tác với cần số và do đó, khả năng điều khiển vô lăng trong những tình huống khẩn cấp và bất ngờ có thể bị ảnh hưởng.
Cách hoạt động của các lẫy chuyển số cũng khá đơn giản. Như đã đề cập, chúng chỉ là những công tắc điện tử do người lái điều khiển, giúp gửi tín hiệu sang số về hộp điều khiển (ECU) của xe.
Dựa vào đó, ECU sẽ gửi tín hiệu điều khiển hộp số lên hoặc xuống số đúng với yêu cầu từ người lái. Lẫy chuyển số thường chỉ được sử dụng mặc định khi người dùng thiết lập các chế độ lái có thiên hướng thể thao trên xe như sport, sport+, manual,…Khi muốn lên số, người lái sẽ nhấp vào lẫy (+) ở bên phải vô lăng và ngược lại, lẫy (-) bên trái vô lăng có tác dụng xuống số theo yêu cầu vận hành.
Xem thêm: 4 loại hộp số thông dụng trên ô tô người mua xe nên biết
Video dưới đây sẽ mang đến cái nhìn trực quan hơn về hoạt động cũng như cách sử dụng lẫy chuyển số:
Lẫy chuyển số trên vô lăng xuất hiện lần đầu tiên trên những dòng xe thể thao hiệu suất cao hay siêu xe từ các hãng sản xuất danh tiếng như Porsche, Lamborghini, Ferrari. Ngày nay, với sự phổ biến của hộp số tự động, rất nhiều hãng xe đã đưa trang bị này lên các dòng xe của họ, từ những dòng xe sang của các thương hiệu Đức như BMW, Mercedes, Audi… đến cả những mẫu xe thuộc phân khúc bình dân như Kia Cerato, Honda City, Honda Civic, Mazda 3,….
Dù không thể so sánh với các dòng xe thể thao hay siêu xe, thế nhưng lẫy chuyển số trên vô lăng cũng góp phần giúp nâng cao đáng kể trải nghiệm điều khiển và sang số trên những mẫu xe phổ thông. Bên cạnh đó, trang bị này còn giúp khoang lái của xe có cảm giác thể thao và cao cấp hơn.
CÔNG DỤNG CỦA LẪY CHUYỂN SỐ TRÊN VÔ LĂNG
Những công dụng dưới đây được xem là ưu điểm chung của cả lẫy chuyển số lẫn thao tác sang số truyền thống. Tuy nhiên, như đã đề cập ở phần trên, lẫy chuyển số sở hữu lợi thế về độ chính xác, thuận tiện và an toàn khi giúp người lái luôn giữ hai tay trên vô lăng để tăng tối đa khả năng kiểm soát xe trước những tình huống không mong muốn.
1. Đổ đèo/dốc
Dùng lẫy chuyển số khi đổ đèo để tận dụng khả năng phanh của động cơ, tránh rà phanh liên tục gây sôi dầu phanh hoặc làm đĩa phanh nóng quá mức dẫn đến mất phanh rất nguy hiểm. Nhấp vào lẫy (-) để trả số cho đến khi bạn cảm nhận được độ “ghì” mong muốn của động cơ. Đa số các loại xe cho phép bạn dùng lẫy chuyển số kể cả khi đang ở số D (Drive) mà không cần chuyển sang M (Manual) hoặc S (Sport). Xe sẽ giữ ở số mà bạn chọn cho đến khi bạn tăng ga, khi đó xe sẽ trở về chế độ chuyển số tự động.
2. Leo đèo/dốc
Về số ở cấp số thấp hơn để tăng cường lực kéo khi leo dốc, thao tác này tương tự với việc vượt xe. Phương phá đơn giản này đặc biệt hữu dụng với những xe sở hữu động cơ yếu, chở theo quá nhiều hành lý khiến khối lượng tăng lên đáng kể. Việc đổ dốc và leo dốc có thể áp dụng quy tắc “lên bằng số nào thì xuống bằng số đó”.
3. Vượt xe khác
Dùng lẫy (-) để trả số ngay trước khi muốn vượt một xe khác. Thao tác này giúp tăng sức kéo và gia tốc tức thời cho xe, giúp vượt dễ dàng hơn so với việc chỉ dùng chân ga để tăng tốc độ. Tương tự như khi đổ hay leo dốc, bạn có thể dùng lẫy chuyển số để vượt khi xe vẫn đang ở số D.
4. Vượt những điều kiện địa hình khó
Bạn nên chuyển từ chế độ tự động, số D, sang chế độ bán tự động, số M hoặc S và giữ xe ở số 1 hoặc 2 để di chuyển qua những khu vực địa hình khó.
5. Kiểm soát tốt hơn trong điều kiện đường trơn trượt
Sau khi đã sử dụng lẫy chuyển số thành thạo, bạn có thể kết hợp trả số đồng thời khi phanh để giảm tốc độ của xe một cách an toàn trong điều kiện đường trơn trượt. Thao tác này thực hiện tương tự như khi về số và giảm tốc lúc đổ dốc. Nhưng cần lưu ý rằng, bạn chỉ nên thực hiện thao tác này một cách hạn chế và có kiểm soát vì dùng hộp số để dừng xe về lâu dài có thể để lại những ảnh hưởng tiêu cực lên bộ phận quan trọng này.
6. Khi xe mất phanh
Dùng lẫy chuyển số cũng có thể giúp bạn trả số và giảm tốc độ xe trong trường hợp xe bị mất phanh.
Với những thông tin từ bài viết này, DanhgiaXe hy vọng đã cung cấp cho độc giả những kiến thức cơ bản và hữu ích nhất về lẫy chuyển số trên vô lăng – trang bị đang ngày càng trở nên phổ biến trên những chiếc ô tô hiện đại.
