Việc vệ sinh máy lạnh xe ô tô không quá phức tạp. Nếu thông thạo các bước, chủ xe hoàn toàn có thể tự thực hiện tại nhà.
Cấu tạo hệ thống làm lạnh trên xe ô tô
Nếu muốn tự tiến hành vệ sinh giàn máy lạnh, trước hết, bạn cần phải nắm được kết cấu của các thiết bị làm lạnh trên xe ô tô. Như vậy, quá trình tháo lắp các thiết bị cũng sẽ diễn ra thuận lợi hơn, không gây ra các sự cố không mong muốn. Hệ thống làm lạnh trên xe ô tô bao gồm các bộ phận chính như: bộ lọc khô, van giản áp, máy nén, dàn nóng, dàn lạnh. Một số chiếc xe phiên bản cũ có thể không sử dụng bộ lọc khô mà thay thế bằng một bình gas trực tiếp có trang bị khu vực hút ẩm. Mỗi một bộ phận sẽ có một tác dụng khác nhau.
- Bộ lọc khô: Hút sạch chất ẩm có trong môi chất khi môi chất được đẩy ra khỏi dàn nóng.
- Van giảm áp (hoặc ống giảm áp với máy lạnh dùng bình gas): Giảm áp suất của môi chất, từ đó tạo ra hơi mát để thổi ra ngoài.
- Dàn nóng: Có vai trò nén môi chất làm lạnh về dạng chất lỏng và tăng áp suất môi chất.
- Máy nén: Hoạt động như một máy bơm chuyên dụng giúp tuần hoàn môi chất trong hệ thống làm lạnh. Ngoài ra, máy nén còn chuyển môi chất từ dạng khí về dạng lỏng và tăng áp suất môi chất để đưa vào dàn nóng.
- Dàn lạnh: Nhận trực tiếp không khí từ cabin, chuyển môi chất làm lạnh về dạng khí để chuyển xuống máy nén.
Ngoài việc nắm rõ cấu tạo của hệ thống làm lạnh, bạn còn cần biết được vị trí của các thiết bị trong hệ thống làm lạnh thông qua hình ảnh sau:
Tự vệ sinh hệ thống làm lạnh ô tô khi không đủ thiết bị
Trong trường hợp không có đủ các thiết bị như: bình phun áp suất cao, camera nội soi giàn lạnh, dung dịch công nghiệp… chủ xe vẫn có thể làm sạch điều hòa xe ô tô thông qua các bước cơ bản sau đây:
Vệ sinh lọc gió
Lọc gió là bộ phận trực tiếp đón nhận bụi bẩn, vi khuẩn có hại trong cabin xe. Qua thời gian dài, nhưng bụi bặm này không chỉ làm giảm hiệu năng làm mát của điều hòa mà đồng thời còn phát sinh ra nhiều vi khuẩn độc hại cho người sử dụng xe. Thậm chí, nếu vài năm không làm sạch hoặc thay mới lọc gió, khách hàng còn có thể cảm nhận được mùi ẩm mốc hoặc các mùi khó chịu khác phát ra từ điều hòa của xe ô tô.
Trước tiên, chủ xe cần làm sạch tấm lưới lọc. Tấm lưới lọc này thường nằm ở vị trí khá dễ thấy ngay ở các cửa gió hoặc nằm trong hộp đựng găng tay (với các dòng xe du lịch). Chủ xe nên giặt sạch bằng dung dịch vệ sinh chuyên dụng sau đó lắp lại như cũ. Tiếp đó, chủ xe cần tiến hành vệ sinh toàn bộ các cửa gió. Bằng mắt thường, bạn cũng có thể thấy được các lớp bụi bẩn, bụi mịn bám ở trên cửa gió. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng nước để tránh khiến bụi bặm phát tán trong cabin xe.
Bước tiếp theo là xịt dung dịch vệ sinh ống gió điều hòa. Tuy nhiên, trước khi phun dung dịch, bạn nên mở quạt ở chế độ sưởi với công suất tối đa trong khoảng 10 phút. Sau khi hệ thống máy lạnh đã khô ráo, đưa đầu vòi xịt của chai dung dịch vào máy lạnh ca bin và xịt. Sau khoảng 15 phút, khởi động lại chế độ sưởi với công suất gió tối đa, đồng thời mở cửa xe cho thông thoáng và đã hoàn tất việc vệ sinh lọc gió.
Vệ sinh hệ thống làm lạnh
Vệ sinh lọc gió là bước đơn giản nhất trong quá trình làm sạch điều hòa, tiếp đó người sử dụng xe có thể thực hiện các thao tác vệ sinh dưới đây để giúp máy lạnh chạy bền bỉ và hiệu quả hơn:
- Vệ sinh bình ngưng (dàn nóng): Dàn nóng cùng với quạt gió là nơi trực tiếp đón nhận các luồng gió từ phía bên ngoài thổi vào. Do vậy, bộ phận này cùng bị bám bụi bẩn và có thể lẫn cả rác thải, xác côn trùng. Bạn chỉ cần tiến hành vệ sinh sạch sẽ các nan nhỏ của dàn nóng. Đồng thời, cũng cần kiểm tra nước làm mát của dàn nóng và bổ sung nếu thấy nước cạn.
- Vệ sinh máy nén: Với máy nén, bạn cần phải tiến hành kiểm tra dầu bôi trơn. Nên thay mới dầu trơn nếu cảm thấy dầu đã đen hoặc bị cạn dầu. Ngoài ra, nếu có đầy đủ kiến thức chuyên môn, bạn cũng có thể đánh giá độ mài mòn ở các đầu van, đầu bít. Nếu có có dấu hiệu van lỏng… thì nên tìm đến các cơ sở sửa xe chuyên dụng để được hỗ trợ.
- Vệ sinh dàn lạnh: Với dàn lạnh, bạn cũng chỉ cần xịt nước để làm sạch các nan nhỏ và khe rãnh của giàn lạnh. Bụi bẩn bít chặt các rãnh này thường là nguyên chính dẫn đến giảm hiệu năng của điều hòa.
Những lưu ý quan trọng khi tự vệ sinh hệ thống làm lạnh:
Việc tự làm sạch hệ thống làm mát của điều hòa khá đơn giản và không tốn nhiều thời gian, công sức. Tuy nhiên, bạn cần phải đặc biệt lưu ý một vài những điểm quan trọng dưới đây để tránh phát sinh những tai nạn nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe.
- Thứ nhất: Trong quá trình làm vệ sinh cần phải mang kính bảo vệ mắt. Môi chất làm lạnh (còn gọi chất sinh hàn) cực kỳ độc hại và có thể gây mù nếu rơi vào mắt. Nếu chẳng may bị bắn trúng, cần phải rửa mắt bằng nước sạch ngay lập tức và nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên môn gần nhất để được điều trị.
- Thứ hai: Cần mang găng tay hoặc các thiết bị phòng hộ khác trong quá trình tháo lắp máy lạnh. Môi chất làm lạnh văng lên da có thể gây bỏng lạnh rất nguy hiểm.
- Thứ ba: Nếu gắn đồng hồ đo áp lực hệ thống, tuyệt đối không được vặn xả van áp lực cao trên đồng hồ. Sự chênh lệch quá lớn về áp suất sẽ gây nổ mạnh và nguy hiểm đến tính mạng con người. Do vậy, không nên tự ý nạp môi chất làm lạnh trong quá trình vệ sinh điều hòa xe.
Bởi những rủi ro tiềm ẩn trên, trong quá trình tự làm vệ sinh cho máy lạnh của ô tô, bạn chỉ nên tự vệ sinh một số thiết bị như: dàn nóng, dàn lạnh, lọc gió… Nên hạn chế tối đa việc tháo lắp các van, đường ống dẫn môi chất để tránh gây nguy hiểm, rò rỉ môi chất làm lạnh. Để vệ sinh và bảo dưỡng điều hòa chuyên sâu, bạn nên mang xe tới các trung tâm sửa chữa chuyên nghiệp để được phục vụ.
Tự vệ sinh hệ thống làm lạnh ô tô khi có đủ thiết bị
Hiện nay, việc tháo toàn bộ các thiết bị từ nắp capo, ống dẫn môi chất làm lạnh, quạt gió… không phải là phương án tối ưu để làm sạch hệ thống làm mát. Bởi, việc tháo lắp này tiềm ẩn khá nhiều rủi ro đối với người dùng. Chẳng hạn, nếu lắp không chính xác không những gây ảnh hưởng đến hệ thống điều hòa mà còn có thể phát sinh những hỏng hóc không đáng có ở các bộ phận lân cận.
Từ thực tế đó, có khá nhiều các công nghệ và thiết bị mới được tạo ra để việc làm sạch hệ thống điều hòa ô tô được dễ dàng, thuận lợi hơn. Một trong số những công nghệ đang được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là “nội soi điều hòa”. Trong trường hợp bạn đã trang bị đầy đủ các thiết bị của phương pháp nội soi, bạn có thể hoàn toàn có thể tự làm sạch hệ thống làm mát của xe thông qua 7 bước rất đơn giản sau đây:
- Bước 1: Mở hết toàn bộ các cửa chính phụ của xe, đồng thời kiểm tra ống thoát nước của dàn lạnh.
- Bước 2: Khởi động máy xe, bật chế độ lấy gió trong đồng thời khởi động quạt và chế độ sưởi ở mức cao nhất để làm khô hoàn toàn hệ thống làm lạnh.
- Bước 3: Vệ sinh các cửa gió và làm sạch lọc gió.
- Bước 4: Dùng Camera chuyên dụng để “nội soi”, từ đó đánh gió mức độ bẩn của dàn lạnh và trong các ống dẫn. Thao tác này còn giúp người dùng ước lượng chính xác lượng dung dịch làm sạch cần sử dụng cho bước tiếp theo.
- Bước 5: Dùng vòi xịt áp suất cao phun dung dịch vệ sinh chuyên nghiệp trải đều khắp toàn bộ dàn lạnh.
- Bước 6: Khởi động máy xe, tiếp tục lấy gió và dùng chế độ sưởi trong khoảng 10 phút để dung dịch thấm đều và làm sạch hệ thống.
- Bước 7: Dùng nước sạch xịt đều khắp bề mặt để nước đẩy các chất dơ bẩn ra khỏi máy lạnh. Sau đó dùng vòi xịt khí để giúp làm sạch hơi nước có trong hệ thống, tránh trường hợp hơi nước đóng băng gây hư hại cho máy lạnh.
- Bước 8: Gắn lại lọc gió.
Việc áp dụng phương pháp này sẽ giúp tiết kiệm khá nhiều thời gian và công sức khi tự làm vệ sinh máy lạnh ô tô. Không chỉ vậy, nó còn rất tiện lợi khi không cần phải nạp lại môi chất làm lạnh và hạn chế các hư hỏng do gỉ sét. Tuy nhiên, yếu điểm lớn nhất của phương pháp này chính là tiêu tốn rất nhiều chi phí cho việc đầu tư thiết bị và bạn cũng cần phải học hỏi nhiều lần trước khi thành thạo để tự làm được tại nhà.
Cho dù tự làm tại nhà hay mang xe đến xưởng thì bạn cũng nên lưu tâm và đặt lịch để làm vệ sinh cho hệ thống làm mát của xe ô tô. Đây không chỉ là thao tác giúp tăng tuổi thọ sử dụng cho xe, mà đồng thời còn giúp mang đến những chuyến đi thoải mái, thư thái, an toàn cho sức khỏe của người sử dụng.
Phan Toàn
