Nếu không kịp thời phát hiện và khắc phục những vấn đề xảy ra ở hộp số sàn ô tô, người lái có thể gặp nhiều trở ngại khi điều khiển xe, thậm chí nguy hiểm.
1. Chảy dầu
Rò rỉ dầu là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để nhắc nhở rằng hộp số xe ô tô của bạn đang có vấn đề. Dầu hộp số có công dụng đặc biệt cần thiết trong quá trình hoạt động của hộp số, cụ thể là bôi trơn, giảm ma sát, chống mài mòn, nâng cao hiệu suất bộ truyền động cơ khí, truyền lực và hỗ trợ quá trình chuyển số được thực hiên trơn tru. Rò rỉ dầu trên hộp số có thể là do hư hỏng ron làm kín phía dưới đáy hộp số. Nếu phát hiện nhưng vũng dầu loang lổ phía dưới gầm ô tô, bạn nên kịp thời đưa xe đến gara hoặc các trung tâm bảo dưỡng để kiểm tra.
2. Xe ồn khi mở “mo” và những âm thanh kì lạ
Những âm thanh không bình thường của xe khi vận hành cũng được xem là dấu hiệu của việc hộp số xe có vấn đề, hoặc có thể là những hư hỏng cơ khí nghiêm trọng hơn. Khi xe về “mo” hoặc chuyển số, nếu bạn nghe thấy tiếng kẹt chói tai mặc dù đã cắt hết côn thì rất có thể là do hộp số thiếu dầu bôi trơn. Khi dầu bôi trơn không ở mức quy định, côn, các vòng bi, bánh răng sẽ ma sát với nhau nhiều hơn và gây ra các tiếng kêu. Nếu bạn nghe thấy tiếng kêu phát ra ở một tay số nào đó thì rất có thể bánh răng của số đó đã bị hư hỏng.
Những tiếng kêu kì lạ phát ra ở hộp số khi đang ở số 0 nhưng bạn chưa thể chắc chắn nguyên nhân, hãy ngay lập tức mang ô tô đến trung tâm bảo dưỡng để kiểm tra. Theo kinh nghiệm, việc tiếng kêu phát ra cũng có thể do chất lỏng truyền dẫn không đạt yêu cầu và chất lượng. Liên quan đến dầu động cơ, hãy nhớ một điều rằng bạn nên thực hiện theo đúng hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
Liên quan đến hiện tượng có âm thanh phát ra gây tiếng kêu bên trong hộp số, một số nguyên nhân cụ thể khác có khả năng xảy ra như sau: bộ đồng tốc bi mòn, hộp số bị đặt không đúng, bạc đạn trục sơ cấp bị mòn hoặc hư hỏng sẽ khiến hộp số bị kêu ở số N, bạc đạn trục thứ cấp bị mòn hoặc hư hỏng. Bên cạnh đó, những nguyên nhân gây tiếng ồn bên ngoài cũng cần được chú ý: Khớp các đăng trong bị mòn hoặc hư hại, cao su chân máy hoặc hộp số bị lỏng, vấn đề trong bộ vi sai.
3. Rung giật
Với từng loại hộp số (hộp số sàn hoặc hộp số tự động), hiện tượng rung giật sẽ có phản ứng khác nhau khi hộp số có vấn đề. Với hộp số sàn khi hư hỏng sẽ có dấu hiệu rung giật như cảm giác bạn đang chuyển vào một số mới hoặc phát ra tiếng kêu ken két. Hiện tượng rung giật thường xảy ra ở những xe đi với thời gian sử dụng lâu hoặc thường xuyên đi trên các đoạn đường dài. Trong trường hợp này, bạn cần kịp thời kiểm tra bộ phân hộp số để xử lý hệ thống cũng như thay mới các phụ tùng nếu cần thiết.
4. Trượt số
Với hộp số sàn hoạt động bình thường, xe sẽ chạy với số mà bạn điều chỉnh cho đến khi có tác động của người điều khiển xe để chuyển số theo yêu cầu. Tuy nhiên, đôi khi hộp số bị lỗi khiến các bánh răng bi bị trượt, xe có thể tự động chuyển số bất thình lình khi đang lái và đẩy cần chuyển số về số 0. Hiện tượng trượt số này có thể là do các chi tiết bên trong của hộp số gây ra: dây cáp chuyển số bị điều chỉnh sai, quá căng hoặc quá lỏng; bi định vị bị mòn và trượt ra khỏi rãnh trên thanh trượt hoặc lò xo bị yếu; bạc đạn bánh đà bị mòn sẽ khiến trục sơ cấp bị rung động và làm cho càng chuyển số và bộ đồng tốc bị di chuyển; bộ đồng tốc hoặc càng chuyển số bị mòn cũng có thể làm cho xe bị nhảy số.
Hiện tượng này khá nguy hiểm bởi nó làm cho bạn mất kiểm soát với chiếc xe và khó chủ động trọng các tình huống khẩn cấp. Nếu hộp số chỉ bị nhảy số ở những tay số cao thì bạn cần kiểm tra bulông cố định bộ ly hợp và hộp số có được chặt hay chưa. Để hiện tượng trượt số này không xảy ra, không còn cách nào khác là người sử dụng xe phải thường xuyên kiểm tra, để ý hộp số để kịp thời phát hiện các tình huống như trên và kịp thời xử lý, đảm bảo an toàn khi di chuyển. Khi đã phát hiện, hãy ngay lập tức đưa xe đến các trung tâm bảo hành để xử lý, tránh những sự cố không mong muốn.
5. Sang số tốc độ xe không phù hợp
Khi sang số và lên ga ở số lớn nhưng bạn có cảm giác xe vẫn di chuyển với tốc độ chậm và yếu ớt, hay nói cách khác là tốc độ xe không tương thích với tốc độ động cơ. Không còn nghi ngờ gì nữa, hộp số của bạn thực sự đã có vấn đề. Dấu hiệu đó chứng tỏ hệ thống đĩa ma sát trong hộp số đã bị ăn mòn hoặc các van điện từ đã bị hỏng ở một cấp số nào đó.
6. Không thể chuyển số
Với những xe có hộp số sàn, hiện tượng hộp số hư hỏng còn thể hiện ở dấu hiệu xe không thể chuyển số. Điều này gây khó khăn cho việc khởi động và di chuyển xe. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể là do dây cáp chuyển số bị lỏng hoặc bị mòn. Bạn có thể kiểm tra nó với một người trợ giúp để xem dây cáp chuyển số có cần được thay thế hay không. Ngoài ra, bộ đồng tốc và mức dầu thấp cũng có thể là nguyên nhân khiến xe khó chuyển số.
Tình trạng xe không sang số để di chuyển được cũng có thể là là do hỏng khớp một chiều hoặc hỏng cánh tua-bin bên trong biến mô hộp số. Trường hợp này phải tiến hành thay cả bộ hộp số cho xe mới sử dụng được.
7. Vào số khó khăn
Chuyển số khó khăn đã đành, nhiều trường hợp hộp số hư hỏng còn dẫn đến tình trạng xe ì ạch không thể vào số và di chuyển được, mặc dù bạn đã đẩy bàn đạp ly hợp và cố gắng di chuyển cần số. Hiện tượng này có thể xảy ra bất cứ khi nào, từ việc bạn bắt đầu vào số đầu tiên từ trạng thái dừng xe, hay tăng giảm số trong quá trình xe di chuyển. Thử tưởng tượng đang đi trên dốc cao hoặc đi đường gồ ghề, bạn muốn về số 1 để tăng tốc nhưng hộp số “biểu tình” và không thể nào nhảy số được. Nguyên nhân của hiện tượng này nhìn chung là do dầu hộp số ở mức độ thấp, độ nhớt sai hay cần phải điều chỉnh cáp chuyển đổi hoặc thanh ly hợp.
8. Đèn Check Engine phát sáng
Nguyên lý hoạt động của đèn Check Engine là khi hộp số gặp trục trặc hay hư hỏng, đèn sẽ bật sáng để báo hiệu cho người điều khiển xe biết về tình trạng của hộp số. Khi đó, việc cần thiết của bạn là phải kiểm tra hộp số ngay lập tức. Nếu bạn muốn biết đèn Check Engine có có đang nói cho bạn về vấn đề hộp số không, bạn có thể sắm cho mình một công cụ quét chẩn đoán. Công cụ này sẽ hiển thị một mã tương ứng với khu vực của chiếc xe đang bị lỗi.
9. Côn không cắt
Hiện tượng côn không cắt là một dấu hiệu thường thấy của hộp số sàn, thậm chí gây “ám ảnh” những người lái xe. Mặc dù đã đạp hết chân côn nhưng côn vẫn không cắt hết, các lá côn vẫn tiếp tục ép vào bánh đà, khiến việc chuyển số khó khăn và phát ra những tiếng kêu khó chịu. Để khắc phục hiện tượng này, bạn chỉ cần chỉnh lại khoảng hành trình của chân côn, và mọi thứ lại hoạt động một cách trôi chảy!
10. Xe có mùi lạ
Khi hộp số quá nóng do nguồn nhiên liệu làm mát bị cạn kiệt không ở mức quy định, nó không những phát ra tiếng kêu mà còn có mùi lạ do luồng chất lỏng bên trong đang cháy. Để khắc phục hiện tượng này, bạn cần phải kịp thời kiểm tra nhiên liệu trong hộp số để đảm bảo chúng ở mức quy định, hoặc thay mới nếu cần thiết. Ở một số mô hình, hộp số thậm chí còn có riêng một tản nhiệt mi-ni để vận chuyển nhiệt ra khỏi bộ phận truyền dẫn.
11. Ly hợp kéo rê
Đây là dấu hiệu khá phức tạo liên quan đến hư hỏng ở hộp số, đó là tình trạng ly hợp kéo rê – chỉ xảy ra ở những xe có hộp số sàn. Nguyên nhân của hiện tượng này là việc đĩa ly hợp không tách ra khỏi bánh đà trong khi người điều khiển xe đẩy bàn đạp ly hợp do có quá nhiều kẽ hở trong bàn đạp ly hợp. Sau một khoảng thời gian dài sử dụng mà không được bảo dưỡng, cáp nối hoặc liên kết giữa bàn đạp và ly hợp không có đủ lực bẩy để buông đĩa ly hợp từ bánh đà (hoặc tấm ép). Khi ly hợp kéo rê, xe sẽ phát ra tiếng ồn ken két mỗi lần chuyển số. Tình trạng này không thể xử lý ngay tại chỗ mà người sử dụng xe cần phải đưa xe đến các trung tâm bảo dưỡng để kịp thời khắc phục.
Một vài lời khuyên
Thay dầu hộp số định kì giúp cho hộp số luôn trong tình trạng hoạt động trơn tru, tránh rò rỉ và cháy khét không mong muốn. Sử dụng dầu đúng nguồn gốc xuất xứ, phù hợp với hộp số sàn. Thường xuyên vệ sinh, làm sạch tránh cặn bẩn bám vào các thiết bị động cơ trong hộp số. Chuyển số đúng cách, dừng xe rồi mới chuyển số; dừng xe nghỉ cho hộp số nguội bớt rồi mới tiếp tục đi chuyển khi đi trên những cung đường gồ ghề, hành trình dài.
Để xe ô tô của bạn luôn được vận hành một cách trơn tru và an toàn, người sử dụng xe cần thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng xe định kì, nhất là bộ phận hộp số. Các hư hỏng của hộp số cần được xử lý kịp thời để đảm bảo tuổi thọ cho hộp số và đảm bảo an toàn cho người sử dụng xe.
Thành Trung
