Cảm biến oxy gặp vấn đề có thể khiến tỷ lệ nhiên liệu và không khí khi đốt cháy không đạt được mức lý tưởng, khiến xe hao xăng hơn…
Cảm biến oxy có tác dụng gì?
Cảm biến oxy có nhiệm vụ đo lượng khí oxy còn dư trong khí thải động cơ ô tô và truyền tín hiệu về hệ thống điều khiển trung tâm ECU. Từ dữ liệu này, ECU sẽ tính toán và đưa ra phương án cân chỉnh nhiên liệu và lượng không khí nạp vào động cơ ô tô sao cho sự cháy đạt hiệu quả cao nhất.
Nguyên lý làm việc của cảm biến oxy
Vị trí cảm biến oxy thường lắp ở lỗ có ren ngay trước bộ xúc tác khí thải của động cơ. Bộ xúc tác khí thải thường nằm ở gần cuối đường ốn xả, phía sau bộ giảm thanh. Xe có nhiều xi lanh thường sẽ có nhiều cảm biến lắp ở các nhánh của hệ thống ống xả. Ở một số dòng xe, nhà sản xuất lắp thêm cảm biến oxy ở phía sau bộ xác khí thải. Tuy nhiên nhiệm vụ của cảm biến này chỉ nhằm đánh giá khả năng xử lý khí thải của bộ xúc tác khí thải.
Cảm biến oxy có 2 loại: loại nung nóng (có dây sấy) và không nung nóng (không có dây sấy)
Cảm biến nung nóng (heated): Loại cảm biến này có một điện trở giúp sấy nóng cảm biến, nhờ đó nhiệt độ cảm biến có thể nhanh chóng tăng lên mức cần thiết (600 đến 650 độ F hoặc 315 đến 343 độ C).
Cảm biến không nung nóng (unheated): Loại cảm biến này không có điện trở nên cần thời gian để đợi thiết bị tự nóng lên. Nhược điểm này dễ khiến xe khi mới bắt đầu di chuyển sẽ phải chạy với lượng hòa khí – nhiên liệu không đạt chuẩn.
Khi khí thải xả ra và tiếp xúc với cảm biến oxy, đầu dò cảm biến sẽ làm cảm biến phát ra một dòng điện có điện thế tỉ lệ nghịch với hàm lượng oxy trong khí thải. Điện thể này sẽ truyền tín hiệu về bộ điều khiển truyền động PCM – một bộ phần trong ECU.
Nếu hàm lượng oxy trong khí thải cao, điện áp từ cảm biến phát sinh tầm 0,1 V. Nếu hàm lượng oxy trong khí thải thấp, điện áp vào khoảng 0,9 V. Dựa trên các tín hiệu điện thế này, PCM sẽ xác định thời gian mở kim phun nhiên liệu sao cho phù hợp với hỗn hợp khí nạp để đạt được tỷ lệ xăng và không khí ở mức lý tưởng nhất.
Dấu hiệu cảm biến oxy lỗi
Khi cảm biến oxy lỗi, xe thường có các dấu hiệu sau:
Xe hao xăng
Do cảm biến oxy lỗi nên tín hiệu truyền về PCM sẽ không chính xác hoặc không có tín hiệu truyền về. Khi này ECU chỉ có thể tính toán lượng nhiên liệu dựa trên cảm biến lưu lượng khí nạp, không thể phân tích một cách chính xác do không nắm được lượng oxy sau quá trình đốt cháy. Điều này dẫn đến việc dù có ít oxy trong khí thải nhưng lượng nhiên liệu bơm vào vẫn nhiều, gây tình trạng “thừa xăng”, khiến xe hao xăng hơn bình thường. Mức hao xăng này có thể tăng dần nếu không sớm được khắc phục.
Khói xe có mùi xăng sống
Nếu thấy xe có mùi xăng sống hay khói xe có mùi xăng sống thì rất có thể cảm biến oxy động cơ ô tô đang gặp trục trặc. Bởi khi này xăng bơm vào buồng đốt quá nhiều, xăng không được đốt cháy hết nên theo đường ống thải xả ra ngoài, tạo ra mùi khó chịu.
Đèn Check Engine bật sáng
Đèn Check Engine có nhiệm vụ thông báo khi động cơ hoặc các bộ phận liên quan xảy ra lỗi. Do đó nếu thấy đèn Check Engine sáng thì rất có thể cảm biến oxy đang bị trục trặc.
Các lỗi cảm biến oxy thường gặp
Cảm biến oxy thường gặp các lỗi trục trặc sau:
- Bị bám bẩn
- Cảm biến chết
- Cảm biến bị cong, gãy, đứt dây điện
Cách kiểm tra cảm biến oxy
Để kiểm tra cảm biến oxy cần dùng Volt kế. Các bước kiểm tra cảm biến oxy như sau:
Bước 1:
Cho đầu dương (+) dây đo kết nối với đầu ra của cảm biến oxy, đầu âm (-) nối với sườn xe hoặc thân máy. Máy xe đang nóng, vặn chìa khoá sang ON nhưng không nổ máy, điện thế từ cảm biến ở mức 0.4 – 0.45 V là bình thường.
Bước 2:
Tháo rời đầu nối cảm biến oxy kết nối với Volt kế. Nổ máy xe, thay đổi tốc độ tăng ga lên xuống, nếu thấy điện thế dao động trong khoảng 0.5 V là bình thường, khác mức này nghĩa là cảm biến đang gặp vấn đề.
Văn Dương
