Trước tiên chúng ta cần tìm hiểu về tính năng hành trình, hay nhiều người còn gọi nôm na là “ga tự động” – Cruise Control trên ô tô. Về tác dụng chung, hệ thống Cruise Control sẽ giúp cho xe luôn chạy ở tốc độ đã cài đặt sẵn. Tài xế có thể buông chân ga và để xe tự vận hành.
Hệ thống điều khiển điện tử trên xe sẽ can thiệp vào bướm ga, để giúp xe liên tục vận hành ở đúng tốc độ đã được cài đặt. Khi người lái đạp phanh, Cruise Control sẽ tự động bị huỷ và trả lại quyền kiểm soát tốc độ vào chân ga của người lái.
Nhờ tính năng Cruise Control, tài xế sẽ không còn phải đạp ga liên tục nữa. Từ đó giúp các lái xe thoải mái hơn, giảm mệt mỏi trên những chặng đường dài. Ngoài ra Cruise Control cũng sẽ góp phần khiến chiếc xe vận hành ổn định và tiết kiệm nhiên liệu hơn, so với khi có người điều khiển.
Một lợi ích nữa, đó là tính năng Cruise Control có thể giúp tài xế dễ dàng kiểm soát xe, không chạy quá tốc độ cho phép. Nhưng tính năng này thường chỉ hữu ích khi xe lưu thông trên đường cao tốc hoặc những cung đường vắng.
Còn trong môi trường đô thị hoặc các khu đông dân cư – nơi có tình hình giao thông phức tạp và mật độ phương tiện lớn – tài xế sẽ phải thường xuyên tăng giảm tốc độ theo từng tình huống cụ thể và hầu như không thể sử dụng tính năng này.
Từ đó tính năng kiểm soát hành trình thích ứng trên ô tô hay còn được gọi là “ga tự động thông minh” – Adaptive Cruise Control (ACC) – đã ra đời, nhằm khắc phục những nhược điểm của Cruise Control thế hệ tiền nhiệm.
Tác dụng ACC đó là xe tự vận hành ở tốc độ đã cài đặt, nhưng vẫn có thể linh hoạt thay đổi tốc độ theo xe phía trước. Tức là nếu xe đi phía trước giảm tốc, ACC cũng sẽ tự động giảm tốc theo. Khi xe phía trước tăng tốc, ACC sẽ giúp xe tăng tốc trở lại đến đúng ngưỡng đã cài đặt từ trước.
Trong trường hợp xe phía trước đột ngột phanh khẩn cấp, xe sẽ phát cảnh báo bằng hình ảnh trên màn hình và âm thanh qua loa, để người lái đạp chân phanh hoặc hỗ trợ phanh giảm tốc. Trên nhiều mẫu xe hiện đại, hệ thống tự động còn có thể dừng hẳn xe theo phương tiện đi trước. Khi phương tiện phía trước tiếp tục khởi hành, xe sẽ tự động theo đuôi.
Ưu điểm của tính năng ACC so với Cruise Control là xe chủ động giữ khoảng cách an toàn với phương tiện đi phía trước. Với nhiều tác dụng hơn, tính năng ACC cũng có cấu tạo phức tạp hơn Cruise Control thông thường.
Hệ thống thường sử dụng radar, cảm biến hoặc có thể là camera đặt ở trước đầu xe (hoặc trên kính lái) để nhận biết phương tiện đi phía trước. Ngoài can thiệp vào bướm ga như tính năng Cruise Control thông thường, ACC còn có khả năng tác động vào hệ thống phanh của xe.
Trên thị trường hiện nay, nhiều mẫu xe còn trang bị ACC đi kèm với nhiều chức năng hiện đại khác, điển hình như: cảnh báo va chạm, cảnh báo điểm mù, cảnh báo lệch làn – hỗ trợ giữ làn đường, hỗ trợ phanh khẩn cấp, phân bổ lực phanh, chống bó cứng phanh, kiểm soát lực kéo, cân bằng điện tử…
Tuy nhiên các tài xế cần phải luôn chú ý quan sát xung quanh và làm chủ tình huống, không ỉ lại vào công nghệ. Bởi lẽ dù có hiện đại tới đâu thì ACC hay các tính năng thông minh cũng chỉ đóng vai trò hỗ trợ, chứ không thể thay thế người lái.
Xem thêm Volvo XC90 – mẫu xe cực kỳ an toàn, với tính năng ACC được trang bị tiêu chuẩn.