Ảnh hưởng của đại dịch COVID – 19
Cũng như toàn Thế giới, 2020 là một năm đầy biến động của thị trường ô tô Việt Nam khi chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Tổng doanh số bán hàng toàn thị trường tính đến hết tháng 11/2020 giảm 14% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, sản lượng xe du lịch giảm 13%, xe thương mại giảm 15% và xe chuyên dụng giảm 27%. Trong đó, tính đến tháng 11/2020, doanh số nhóm xe du lịch giảm từ 212.290 chiếc (2019) xuống còn 184.418 chiếc (2020).
Sự tăng trưởng trở lại của thị trường ô tô trong quý 3 và quý 4 không thể không nhắc đến chính sách ưu đãi 50% phí trước bạ cho xe lắp ráp trong nước từ Chính Phủ. Đồng thời, các hãng xe cũng tận dụng lợi thế đó để cho ra mắt các mẫu xe mới được lắp ráp trong nước (trước đó là nhập khẩu) như Xpander hay CR-V để đón đầu thị trường.
Ngoài việc tác động vào doanh số bán xe, đại dịch Covid-19 cũng thay đổi thói quen trước giờ của toàn ngành xe hơi trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Hầu hết các triển lãm xe thường niên – nơi các nhà sản xuất giới thiệu mẫu xe mới và công bố định hướng phát triển trong năm – đều bị huỷ bỏ, đơn cử như: Geneva Motorshow, Detroit, New York,…. và Vietnam Motor Show 2020 cũng không ngoại lệ. Việc các triển lãm bị huỷ bỏ do Covid-19, khiến các nhà sản xuất xe hơi trong nước cũng phải thay đổi hoàn toàn kế hoạch của mình. Các chương trình ra mắt xe được lên kế hoạch trước đó đều phải chuyển sang “ra mắt online” như THACO BMW vào tháng 4 hay Honda Việt Nam vào tháng 12.
Giảm 50% lệ phí trước bạ
Ngày 29/5/2020, Chính Phủ chính thức ban hành Nghị quyết 84 (84/NQ-CP) nhằm tháo gỡ khó khăn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, trong đó có nội dung giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước tới hết năm 2020 nhằm kích thích tiêu dùng trong nước. Sau đó đến ngày 28/6/2020, Chính Phủ ban hành Nghị định 70 chính thức áp dụng điều này.
Phân khúc SUV đô thị (B-SUV) sôi động hơn bao giờ hết
Năm 2020 chứng kiến sự bùng nổ của phân khúc SUV đô thị (B-SUV) tại Việt Nam với hàng loạt cái tên mới gia nhập thị trường. Trong năm 2020, có đến 4 cái tên đặt chân vào phân khúc này với đầy đủ các xuất xứ, kiểu dáng, trang bị gồm: Kia Seltos, Toyota Corolla Cross, MG ZS và mới đây nhất chính là mẫu Peugeot 2008 do THACO phân phối.
Ngoài ra, mặc dù còn đang “mập mờ” khái niệm xe SUV nhưng còn phải kể đến những cái tên mới mẻ đáng chú ý khác như Suzuki XL7, Mitsubishi Xpander Cross. Những mẫu xe này kết hợp tính đa năng trong vận hành của một chiếc SUV với sự hữu dụng tiện ích của một chiếc xe có thể chở được 7 người.
VinFast tăng trưởng mạnh
Theo báo cáo doanh số mới nhất, VinFast đã bán được tổng cộng 4.040 xe trong tháng 11/2020. Kết quả ấn tượng này đã đưa lũy kế trong 5 tháng cuối năm của VinFast (từ tháng 7 đến tháng 11) lên con số 14.417 xe, cán mốc doanh số hơn 30.000 xe bán ra sau chưa đầy 18 tháng chính thức gia nhập thị trường, với chỉ 3 mẫu xe (chưa bao gồm VinFast President do là phiên bản giới hạn chỉ sản xuất 500 chiếc). Đây là điều chưa từng có tiền lệ, bởi ngay cả những hãng xe tên tuổi trên thị trường quốc tế nhưng trong những năm đầu vẫn phải chật vật chinh phục khách Việt.
Dù sở hữu đầy đủ các “điều kiện cần” như trên, nhưng thành công của VinFast trong năm 2020 không thể không kể đến “điều kiện đủ”, đó là các chính sách giá bán. Tính tới thời điểm hiện tại, VinFast là hãng xe chăm chỉ tung ra các chính sách về giá bán và ưu đãi nhất tại thị trường Việt Nam, cụ thể như: Chính sách “3 Không” độc đáo, trả góp miễn lãi 2 năm, đổi cũ lấy mới, trước bạ 0 đồng, kết hợp voucher Vinhomes để mua xe VinFast…
Một năm trước, VinFast từng khiến các khách cũ ngạc nhiên khi tất cả đều được tặng voucher nghỉ dưỡng 50 triệu đồng. Đến giữa năm, khi kéo dài thời gian bảo hành cho dòng xe Lux lên tới 5 năm (hoặc 165.000km) – lâu nhất trên thị trường, hãng cũng áp dụng cho toàn bộ khách hàng cũ. Sau đó hơn một tháng, những người đã mua xe VinFast trước đó lại được “gọi tên” trong chương trình tri ân “Tin yêu lan tỏa”, với quà tặng là voucher mua xe trị giá lên tới 120 triệu đồng.
Cuộc chạy đua trang bị an toàn trên xe phổ thông.
Trước đây, các gói công nghệ an toàn hiện đại rất hiếm khi xuất hiện trên các dòng xe phổ thông, chúng ta thường chỉ bắt gặp trên các mẫu xe hạng sang cao cấp với mức giá vài tỷ. Nguyên nhân là vì các chiến lược kinh doanh của các hãng, làm sao để giá bán cạnh tranh nhất có thể so với các đối thủ, những trang bị không thiết yếu sẽ bị cắt giảm nhằm kéo giá thành xuống. Tuy nhiên, hiện nay, tư duy chọn mua xe của người Việt đã thay đổi mạnh mẽ, khách hàng chọn mua xe đã bắt đầu đặt chất lượng và độ an toàn lên trên các yếu tố khác.
Bắt buộc dán nhãn năng lượng trên mô tô, xe máy
Bộ Giao thông vận tải ban hành Thông tư 59/2018/TT-BGTVT hướng dẫn việc dán nhãn năng lượng đối với xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu. Theo đó, từ ngày 1/1/2020, các cơ sở sản xuất, nhập khẩu xe phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu theo quy định trước khi thực hiện dán nhãn năng lượng.
Cũng theo Thông tư 59, cơ sở sản xuất, nhập khẩu xe in nhãn năng lượng của xe theo mẫu quy định của Bộ Công Thương. Sau khi gửi thông tin công khai tới cơ quan quản lý chất lượng, cơ sở sản xuất, nhập khẩu thực hiện dán nhãn năng lượng trên từng xe tại vị trí dễ quan sát trước khi đưa ra thị trường. Việc dán nhãn năng lượng phải được cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe duy trì trên xe cho tới khi xe được bàn giao đến tay người tiêu dùng – thông tư nêu rõ.
Bên cạnh đó, cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải công khai lại thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu và dán nhãn năng lượng khi tiêu chuẩn, quy chuẩn áp dụng thay đổi; kiểu loại xe đã được công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu và dán nhãn năng lượng có những thay đổi mà không đáp ứng được điều kiện mở rộng việc thừa nhận kết quả thử nghiệm khí thải theo quy định.
Kèm với đó là công khai sai mức tiêu thụ nhiên liệu hoặc kết quả kiểm tra, giám sát phát hiện mức tiêu thụ nhiên liệu thực tế vượt quá 4% so với mức công khai của cơ sở sản xuất, nhập khẩu.
Ra mắt hãng xe mới, đại lý mới, thay đổi nhà phân phối
Bên cạnh thương hiệu xe mới xuất hiện, năm 2020 cũng chứng kiến nhiều sự thay đổi của các Nhà Phân Phối tại Việt Nam liên quan đến Nissan, Renault, Rolls-Royce, Ducati. Cụ thể:
– Tháng 7/2020, hãng xe MG (Morris Garages) chính thức bước chân vào Việt Nam với 02 mẫu xe crossover là MG ZS và MG HS. Hiện tại, MG đang thuộc sở hữu của tập đoàn ô tô SAIC tới từ Trung Quốc. Một tháng sau, MG công bố ra mắt đồng loạt 5 đại lý đầu tiên: 02 ở Hà Nội, 02 ở TP.Hồ Chí Minh và 01 ở TP.Vinh.
Những hoạt động rõ ràng về xe xanh thân thiện môi trường: ô tô điện và hybrid
Mặc dù các công nghệ “xe xanh” thân thiện môi trường trên Thế giới đã phát triển mạnh mẽ và quy mô rộng lớn, song tại Việt Nam vẫn còn đang ở giai đoạn “phôi thai”. Năm 2020 có thể xem là đã có thêm các dấu ấn rõ ràng hơn hết ở lĩnh vực này.
Minh chứng là mẫu siêu sedan hoàn toàn chạy điện Porsche Taycan chính thức được ra mắt khách hàng Việt Nam vào ngày 10/10/2020. Nhằm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và gia tăng trải nghiệm của khách hàng, cơ sở vật chất của các trung tâm Porsche tại Việt Nam đã được chuẩn bị kỹ lưỡng. Ngoài ra, Porsche Việt Nam cũng đầu tư phát triển đội ngũ chuyên viên thông qua hệ thống đào tạo trên nền tảng kỹ thuật số có quy mô toàn cầu và hoàn thiện lắp đặt trạm sạc công suất cao đầu tiên tại trung tâm Porsche Sài Gòn, đảm bảo mang đến dịch vụ tốt nhất cho các dòng xe điện trong tương lai. Tùy phiên bản, giá bán của Porsche Taycan tại Việt Nam từ 5,72 tỷ tới 9,55 tỷ đồng.
Hồi cuối tháng 5/2020, hãng ô tô Việt là VinFast đã để lộ hình ảnh việc chạy thử nghiệm mẫu xe SUV “VinFast Nextgen” ở Hà Nội. Giới thạo tin cho rằng một hệ động lực thuần điện được áp dụng cho chiếc xe để hướng tới công nghệ động lực tương lai theo xu hướng. Tuy nhiên việc phát triển ô tô điện sạch và thân thiện môi trường của VinFast rõ ràng hơn nữa khi mẫu xe bus điện VinFast chính thức công bố chạy thử nghiệm vào tháng 10/2020. Đây là mẫu xe buýt điện đáp ứng đủ điều kiện của phương tiện vận tải hành khách công cộng đầu tiên ở Việt Nam.
Xe buýt điện VinFast có “Trái tim” là khối động cơ điện đặt ở phía đuôi, hai bên hông được thiết kế với tấm thép có những khe hở chạy ngang thân vừa có tác dụng tản nhiệt vừa tạo điểm nhấn cho phần ngoại thất. VinFast cho biết, khối pin xe buýt điện sử dụng có năng lượng lên tới 281 kWh, nếu sạc bằng trạm sạc 150kW chỉ sau 2h sẽ đầy và có khả năng vận hành từ 220 – 260km.
Những xe buýt điện đầu tiên của VinFast sẽ được vận hành bởi Công ty TNHH Dịch vụ vận tải VinBus (thuộc Vingroup) và trước tiên VinBus sẽ tập trung vận hành tại Hà Nội, TP.HCM và Phú Quốc với số lượng xe khoảng từ 150-200 xe. Thời gian hoạt động dự kiến từ 05h – 22h hàng ngày, bình quân 10-20 phút một lượt xe.
Bên cạnh công nghệ xe thuần điện, một công nghệ xanh thân thiện môi trường khác là hybrid được Toyota đẩy mạnh trong năm nay tại Việt Nam. Lần đầu tiên ở thị trường trong nước, một mẫu xe ở phân khúc bình dân có phiên bản hybrid là Toyota Corolla Cross. Mẫu xe này đã gặt hái thành công lớn ngay từ thời gian đầu mở bán.
Đồng thời, tháng 10/2020, Công ty Ô tô Toyota Việt Nam (TMV) phối hợp cùng Bộ Công Thương đã tổ chức lễ bàn giao 01 xe Toyota Camry Hybrid trong chương trình hợp tác theo dõi vận hành của xe công nghệ Hybrid trong điều kiện sử dụng thực tế tại Việt Nam.
Việt Nam đang bước vào giai đoạn ô tô hóa trong vòng 5 đến 10 năm nữa, vấn đề môi trường từ khí thải ngày càng tăng, bài toán làm sao để mang đến những phương tiện thông minh, thân thiện môi trường vì một Việt Nam xanh cho thế hệ tương lai. Toyota mong muốn giới thiệu xe hybrid tại Việt Nam nhằm tăng cường nhận thức và sự chấp nhận của khách hàng, góp phần bảo vệ môi trường, ủng hộ định hướng khuyến khích xe thân thiện môi trường của Chính phủ.
