Xem thêm: 1 tiếng trò chuyện với nhà thiết kế Frank Stephenson, phần I
Bradley Brownell (BB): Ông thấy thiết kế kiểu xe nào thú vị hơn, một mẫu xe hatchback có kiểu dáng nhỏ gọn dùng hàng ngày như MINI hay Fiat 500 hoặc một cỗ máy đầy tốc độ như siêu xe Maserati hay McLaren?
Frank Stephenson (FS): Đó là một câu hỏi hay! Xét về một mặt (xe đại trà), chúng đều rất thú vị. Tôi không nói rằng một dự án này thú vị hơn cái khác. Nhưng bạn biết rằng một trong số chúng sẽ được bán ra với số lượng lên tới hàng nghìn chiếc. Vì vậy bạn phải đảm bảo rằng khi nhìn vào nó bất kỳ lúc nào, chiếc xe phải không khiến bạn phải thấy hối tiếc. Trong khi đó ở mặt còn lại (siêu xe), bạn có thể tự do hơn để biến chúng trở nên đặc biệt với một chút sự mạo hiểm, nhưng không phải ai cũng thích điều đó. Bạn sẽ không hướng tới một chiếc xe sản xuất đại trà.
Thông thường người mua ở phân khúc siêu xe sẽ mua chúng mà không cần phải xem trước chỉ để có tên trong danh sách đặt hàng; và chúng có thể sẽ được giá hơn là mất giá. Nhưng tôi phải nói rằng tôi cảm thấy hào hứng khi thiết kế chiếc MINI giống như những gì tôi đã từng làm với bất kỳ chiếc xe nào khác. Như bạn đã biết MC12 là một chiếc xe thú vị, và tôi đã tạo ra nó khi hợp tác với Dallara – một công ty xe đua. Trải nghiệm đó thực sự độc nhất vô nhị.
Trong khi đó việc thiết kế MINI là một cơ hội chỉ đến một lần trong cuộc đời, và bạn sẽ không thể có cơ hội để tạo ra một chiếc xe mang tính biểu tượng như vậy một lần nữa. Khi bạn nhận ra cuộc chiến nội bộ giữa hai nước Anh và Đức, ai đang điều hành ai thì chúng ta không được hiểu sai vì nó có thể ảnh hưởng lớn đến thế giới xe ô tô. Giống như Volkswagen, tôi nghĩ họ đã hiểu sai quá nhiều chiếc New Beetle, nó đã không đi đúng hướng.
Volkswagen New Beetle.
Với tất cả những thăng trầm, chúng tôi đã có hơn 5 năm phát triển MINI mới, điều đó khá thú vị. Đó như là một bộ phim, không phải chỉ là một cuốn sách. Một ngày nào đó sẽ có ai muốn kể cho bạn câu chuyện có thật về MINI thì tôi rất muốn là người làm điều đó. Những câu chuyện nội bộ giữa Anh và Đức, về những gì MINI phải làm.
Frank Stephenson thời trẻ và chiếc MINI đầu tiên kể từ sau khi BMW mua lại thương hiệu này.
Làm việc với những chiếc supercar hay hypercar bạn sẽ có thêm kinh nghiệm về mặt kỹ thuật khi được tiếp xúc với những thứ liên quan đến tính khí động học, những người làm trong lĩnh vực đó. Một chiếc ô tô đơn thuần dễ thiết kế hơn vì nó không bị đẩy tới giới hạn cao nhất như những chiếc siêu xe hiệu suất cao. Cùng với đó bạn cũng cần am hiểu về lực ép không khí xuống mặt đường, tính khí động học, tính công thái, độ an toàn và nhiều thứ khác.
Trong khi một chiếc ô tô chỉ đi từ A đến B vẫn phải trông bắt mắt và đi kèm với giá thành thấp, điều đó không có nghĩa là việc thiết kế ít thử thách hơn. Tôi nghĩ khối lượng công việc như nhau. Nếu bạn đang làm trong lĩnh vực thiết kế thì bạn phải cảm thấy may mắn vì dù bạn đang làm gì ở công đoạn đó, chiếc xe sớm muộn vẫn sẽ xuất hiện trên đường. Bạn nên tự hào khi tạo ra được một điều gì đó trên đường.
Những thách thức là như nhau. Tôi thực sự không thể nói với anh, Bradley. Tôi nghĩ rằng tôi cảm thấy vui khi thiết kế ra những chiếc xe rẻ tiền tiết kiệm nhiên liệu như khi tôi đã làm ra những chiếc hypercar cao cấp. Niềm vui của tôi là làm ra những phương tiện di chuyển và đó là điều tôi yêu thích.
Bản vẽ phác thảo MINI thế hệ đầu tiên
BB: Ok, tuyệt! Vậy có chiếc xe nào mà ông ước mình là người thiết kế nó. Nếu giả sử chúng ta đang ở trong một vũ trụ khác khi ông có thể nhận một thiết kế của người khác là do ông “chấp bút” nên mà không ai biết điều đó, ông sẽ chọn chiếc xe nào?
FS: Tôi có thể chọn bao nhiêu chiếc xe? Có chiếc CSS Talbot-Lago T150 với hai phiên bản, tuy nhiên có một phiên bản đẹp hơn. Figoni & Falaschi là người đã làm thành công điều này. Bởi theo quan điểm thiết kế, đây là thời kỳ hoàng kim của phong cách Trang trí Nghệ Thuật Pháp. Bạn phải coi mọi yếu tố đều đặc biệt, vì vậy đây có lẽ là điểm nhấn trong thiết kế.
CSS Talbot-Lago T150
Chiếc xe khác mà tôi vẫn luôn yêu thích từ trước tới nay và nó không hề lỗi thời. Đó là 1961 Series 1 Jaguar E-type Fixed Head Coupe, chiếc xe có thiết kế chuẩn mực nhưng sau đó họ đã phá hỏng toàn bộ. Series 1 Fixed Head chắc chắn là chiếc xe yêu thích của tôi về tỷ lệ lẫn thiết kế đẹp, đến mức bạn phải nổi da gà. Có lẽ vì chiếc xe đã để lại cho tôi quá nhiều ấn tượng khi còn trẻ nên đến tận ngày hôm nay nó vẫn khiến tôi nổi da gà.
BB: Vậy với ông đó có phải là thiết kế để đời của mọi thời đại?
BB: Vậy với ông đó có phải là thiết kế để đời của mọi thời đại?
Frank Stephenson bên cạnh Jaguar E-Type
FS: E-Type? Đúng là như vậy. Thật thú vị vì chiếc xe không được tạo ra bởi một nhà thiết kế. Bạn có thể nghĩ rằng một chiếc xe đẹp nhất thiết phải được tạo ra bởi một nhà thiết kế chuyên nghiệp. Nhưng thực sự không hẳn, nó được thiết kế bởi Malclom Sayer – một chuyên gia về khí động học. Ông là một kỹ sư và Sayer không ngồi yên một chỗ để cố gắng thiết kế ra một chiếc xe bắt mắt. Ông lấy các số liệu, hình dáng được định hình từ các số liệu và rồi ghép chúng lại với nhau.
Ông ấy muốn hướng tới một mẫu xe sở hữu tính khí động học mà trong thời điểm đó nhiều người không biết về chúng, và E-Type là cách ông giới thiệu khái niệm đó với mọi người. Chiếc xe được ra đời đơn thuần trông bắt mắt, vì vậy tôi tôn trọng những gì ông đã làm được. Để chứng minh rằng mình không chỉ một lần duy nhất tạo ra một chiếc xe đẹp, ông đã tiếp tục với D-Type và C-Type và có một chiếc được gọi là XJ-13 cũng rất tuyệt. Thời từ thập niên 50 đến 60 có thể coi là điểm sáng của Jaguar.
BB: Thiết kế xe mới nào mà ông cảm thấy thích? Trong tất cả những mẫu xe đang bán trên thị trường ở thời điểm hiện tại, chiếc xe nào khiến ông cảm thấy hứng thú?
FS: Đó là một câu hỏi khó, bởi nó phụ thuộc vào những gì tôi muốn ở một chiếc xe. Nếu tôi chỉ muốn một chiếc ô tô phục vụ mục đích đi lại hằng ngày, có lẽ tôi sẽ chọn một chiếc Range Rover hoặc chiếc xe nào đó tương tự. Bởi bạn vừa có thể đi lại trong thành phố vừa có thể lên núi hoặc cũng có thể đi mua sắm, đưa chó đi chơi và làm bất kỳ điều gì. Một chiếc xe có thiết kế rất thực tế.
FS: Đó là một câu hỏi khó, bởi nó phụ thuộc vào những gì tôi muốn ở một chiếc xe. Nếu tôi chỉ muốn một chiếc ô tô phục vụ mục đích đi lại hằng ngày, có lẽ tôi sẽ chọn một chiếc Range Rover hoặc chiếc xe nào đó tương tự. Bởi bạn vừa có thể đi lại trong thành phố vừa có thể lên núi hoặc cũng có thể đi mua sắm, đưa chó đi chơi và làm bất kỳ điều gì. Một chiếc xe có thiết kế rất thực tế.
McLaren 720S
Còn nếu không phải di chuyển hằng ngày thì có lẽ không phải là 765LT mà là 720S. Bởi 765LT khi bạn nhìn vào nó, bạn sẽ thấy họ không biết điểm dừng khi thiết kế chiếc xe. Họ giống như kiểu luôn muốn bổ sung thêm một thứ gì đó, và điều đấy làm nó trở nên rối rắm. Còn đối với 720S xuất hiện rất thuần khiết, dễ điều khiển, thoải mái và thực tế làm mọi thứ đều tốt. Về mặt lý thuyết, nếu muốn bạn vẫn có thể sử dụng chiếc xe hằng ngày nhưng bạn biết điều đó không thể xảy ra.
McLaren 765LT
Nó có thiết kế mà tôi nghĩ rằng sẽ vẫn trông hiện đại nhiều năm nữa. Nếu như bạn may mắn mua được một chiếc xe bền. Nếu bạn mua được một chiếc xe lâu hỏng. McLaren có một điểm cần lưu ý về việc họ có thể sản xuất xe khá nhanh chóng. Bạn cần phải kiểm tra kỹ trước khi đưa xe ra khỏi nhà máy. Chúng là những chiếc xe tuyệt vời khi được lắp ráp vào các ngày trong tuần, không phải là thứ 2 hoặc thứ 6. Nếu chọn đúng chiếc xe như vậy, bạn là người may mắn.
BB: Vậy mẹo dành cho người mua 720S là kiểm tra thời gian sản xuất của xe?
FS: Đúng vậy, đừng mua một chiếc xe sản xuất vào thứ 6. Do tình hình dịch COVID hiện tại, tôi không biết. Có thể điều đó không còn quan trọng nữa.
BB: Vậy mẹo dành cho người mua 720S là kiểm tra thời gian sản xuất của xe?
FS: Đúng vậy, đừng mua một chiếc xe sản xuất vào thứ 6. Do tình hình dịch COVID hiện tại, tôi không biết. Có thể điều đó không còn quan trọng nữa.
Maserati MC12 và Ferrari Enzo
BB: Ông có hai cơ hội để tái thiết kế chiếc siêu xe Enzo mang tính biểu tượng của Ferrari là Maserati MC12 và FXX. Mặc dù chúng có chung chiều dài cơ sở nhưng nhìn khác nhau rõ ràng. Điều gì khiến cả hai trở nên khác biệt và làm thế nào mà ông đã thay đổi hoàn toàn bộ nhận diện thương hiệu giữa hai mẫu xe mà không làm thay đổi kết cấu trước đó của chúng?
FS: Chúng tôi đã thay đổi chiều dài cơ sở trên chiếc MC12. Nếu bạn đặt chúng cạnh nhau, nhìn xem chiếc xe nào trông giống một chú chó con đói ăn, bạn sẽ có thể nói nó là chiếc Ferrari. MC12 có phần đầu nhô ra nhiều hơn, cùng với đó bánh xe kéo về phía trước để tăng chiều dài cơ sở. Nó gây ấn tượng về kích cỡ. Trong lần đến đường đua Donningtion Park, tôi đã thấy hàng ngàn chiếc siêu xe và xe thể thao. Tôi đã có cơ hội nhìn MC12 đặt cạnh FXX và Enzo. MC12 nổi bật hơn, mọi người gần như không thèm quan tâm tới những chiếc Ferrari.
Tôi nghĩ rằng điều đó có được là nhờ ấn tượng về kích thước. Thứ hai, MC12 trông tự nhiên hơn một chút so với Enzo. Enzo rõ ràng là sự khởi đầu cho ngôn ngữ thiết kế điển hình của Ferrari, còn MC12 sở hữu những đường cong mềm mại, uyển chuyển trong khi Enzo khá thô cứng. Sự cứng cáp, sắc sảo đã khiến cho người tiền nhiệm Ferrari F40 trở nên nổi tiếng. Tôi không biết tại sao việc áp dụng điều đó lên Enzo lại không phù hợp. Chiếc F50 đã trở nên quá mềm mại vì một lý do nào đó.
Tôi nắm được lịch sử của Enzo và cũng biết ai đã thiết kế ra chiếc xe. Tất cả những điều đó đều chứa một chút phong cách của người đã tạo ra chiếc xe. Enzo gần như trở thành một thiết kế trên nền tảng kỹ thuật số của Ferrari. Tôi nghĩ rằng việc thực hiện ý tưởng trên giấy của MC12 có lẽ là điều khiến chiếc xe nhận được nhiều cảm tình hơn theo quan niệm thiết kế. Nó sẽ có một vài đặc trưng từ phương pháp thiết kế này. Bạn không kỳ vọng quá nhiều vào nó nhưng bất cứ điều gì nổi bật đều để lại ấn tượng nhất định.
Từ phía trước, MC12 có một lưới tản nhiệt mang đặc trưng của Maserati và toàn bộ mâm xe cũng vậy. Bạn có thể thấy nó không giống với một chiếc Maserati nào cả, đơn giản vì trước đây Maserati chưa từng tạo ra một chiếc xe như vậy. Những gì tôi đã làm là xuất phát từ bộ môn đua xe ở thể thức Group C trong những năm 80 và 90. Tôi đã cố gắng thiết kế diện mạo bên ngoài giống kiểu dáng của chiếc xe tham gia thể thức đó.
Maserati MC12 Corsa
Trên thực tế tôi đã làm ra phiên bản đường đua Corsa đầu tiên. Rồi sau đó tôi “dịch” những thiết kế ấy sang chiếc ô tô thương mại. Chiếc xe đi kèm với một số tính năng bên ngoài của một mẫu xe đua. Điều đó khiến nó trông dữ dằn hơn theo hướng tích cực, không phải giống như đang đe doạ. Rõ ràng cánh gió phía sau cùng cách phối giữa hai màu sơn trên thân xe khiến nó trở nên thể thao hơn một chút. Người ta có thể nhận ra mối liên hệ (chiếc Maserati Tipo 61 Birdcage) với tem đấu của đội đua Mỹ Camoradi với hai màu trắng xanh.
Kết quả là chúng ta có một chiếc xe rất tuyệt. Nếu tôi phải chọn một chiếc xe xuất sắc nhất trong sự nghiệp thiết kế của mình, tôi thậm chí có thể chọn MC12 thay vì P1 bởi bề dày lịch sử. Nó đã giành được với một vài chức vô địch và nhiều thứ khác.
