Các mẫu xe concept thường xuất hiện tại các triển lãm ô tô và mọi người thường dễ dàng nhạn ra chúng bởi thiết kế kỳ lạ, nội thất phóng đại và những tính năng chưa từng thấy trên một chiếc xe hơi từng được sản xuất.
Không có gì bí mật khi những mẫu thiết kế thuộc loại “chỉ tạo ra một lần” này có thể rất tốn kém để hoàn thiện, đôi khi có giá lên đến hàng triệu USD. Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi, tại sao rất nhiều nhà sản xuất lại chấp nhận đầu tư lớn như vậy vào những chiếc xe này, vì có vẻ như chúng ta hiếm khi thấy những mẫu concept này được đưa vào sản xuất? Và tại sao hầu như những yếu tố thú vị nhất trên các mẫu xe concept thường bị loại bỏ trong thực tế?
Ralph Giles, trưởng bộ phận thiết kế toàn cầu của Fiat Chrysler Automobiles, một chuyên gia về thiết kế ô tô, đã chia sẻ bí mật đằng sau các mẫu concept này. Ông đã có kinh nghiệm thiết kế nhiều dòng xe nổi tiếng, ví dụ như Chrysler 300 2005, SRT Viper 2014…
“Trước hết, mọi người không nhận ra rằng những chiếc xe dạng ý tưởng (concept) thường được trưng bày tại các triển lãm ô tô và ở đó để giới truyền thông thưởng thức. Nhưng triển lãm thường diễn ra trong vài tuần và rất lâu sau khi các phương tiện truyền thông biến mất, công chúng sẽ đến vây quanh”, Ralph chia sẻ. “Đôi khi, họ có thể không biết nhiều về thương hiệu, chỉ thốt lên ‘Ồ’ khi thấy nó, nhưng họ biết rằng mẫu concept này đưa ra một tuyên bố không thể nhầm lẫn về nơi mà thương hiệu muốn đi tới, cùng với công nghệ.”
Dodge Viper, một trong các mẫu concept nổi tiếng nhất của Chrysler.
Theo Ralph, đó là lý do đầu tiên tại sao phải tạo ra những mẫu xe concept, như Prowler, Jeep Rescue, Challenger và thậm chí cả Viper. Bởi công chúng sẽ đón nhận nó theo cách phiến diện, theo kiểu: “Bạn phải chế tạo chiếc xe đó”. Thậm chí nhiều trường hợp, người dùng sẽ gửi séc, đặt cọc qua thư cho nhà sản xuất để có cơ hội sở hữu các mẫu xe này.
“Những lá thư được viết với niềm say mê. Sẽ không có điều gì xảy ra nếu không có các mẫu concept đó. Vì vậy, khi chúng tôi thấy điều đó, chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể đã tạo ra một điều gì đó ở đây”, nhà thiết kế ô tô này cho biết.
Và lý do thứ hai cho sự tồn tại của các mẫu xe ý tưởng, đó là việc chúng có thể được sử dụng để quảng cáo cho một mẫu xe thực sự được lên kế hoạch sản xuất.
Theo David Woodhouse, giám đốc thiết kế của Lincoln Motor Company, thì trước khi ra mắt một phiên bản mới, công ty có thể sẽ đưa ra sản phẩm quảng cáo mở màn với một mẫu concept, thứ sẽ phóng đại nhẹ về chiếc xe mà công ty đang sản xuất. Mẫu xe ý tưởng vì vậy sẽ được “lý tưởng hóa” hơn một chút so với thực tế và điều đó nhằm tạo ra sự quan tâm cũng như giúp khách hàng nhận thức rằng sản phẩm sẽ được tung ra thị trường sau một hoặc hai năm.
Lincoln Navigator concept.
Ví dụ như mẫu concept Lincoln Navigator, nổi bật với cửa và bậc cửa được triển khai khi cánh cửa mở ra, giống như đang mời gọi hành khách bước vào. Những tính năng phóng đại này không xuất hiện trên chiếc xe xuất xưởng năm 2018, vốn có cửa tiêu chuẩn, nhưng bản concept đã gây được sự chú ý và mang lại sự phấn khích cho khác hàng chờ đợi phiên bản sản xuất của chiếc xe.
“Những tính năng đặc biệt đó rất khó sản xuất, nhưng chúng vẫn sẽ có ảnh hưởng đến thị trường phía trước. Vì vậy, bạn có thể không nhìn thấy chúng trong vài năm đầu tiên sau khi lần đầu tiên trải nghiệm, nhưng có thể lâu hơn, khoảng 10 năm sau, có thể chúng đã có ảnh hưởng lớn đến xu hướng thiết kế ô tô”, David chia sẻ.
Một minh chứng khác cho điều này là mẫu xe ý tưởng Vision Efficient Dynamics của BMW vào năm 2009, được thiết kế để trở thành một chiếc hybrid hiệu suất cao, cân bằng giữa tốc độ và tiết kiệm nhiên liệu. Và 5 năm sau, nó trở thành BMW i8. Thiết kế cũ vẫn còn nguyên vẹn, nhưng một số tính năng hào nhoáng như cửa nhìn xuyên thấu và thiết kế ga lăng tản nhiệt đã không được đưa vào sản xuất. Nhưng I8 là một sản phẩm thành công của BMW, và bây giờ chúng ta đang thấy những mẫu xe hybrid đến từ hầu hết mọi thương hiệu.
Nhưng những mẫu xe concept không chỉ được tạo ra để đánh giá sự quan tâm của người tiêu dùng hoặc tạo ra sự phấn khích cho một phiên bản sẽ được phát hành. Còn có một lý do khác. Đó là việc các công ty ô tô sẽ sử dụng các mẫu concept để kiểm tra xem công nghệ mới có thể hoạt động như thế nào trên ô tô trong tương lai, ngay cả khi khái niệm chính xác sẽ không bao giờ được tung ra thị trường.
Vision Efficient Dynamics concept.
“Chúng ta đang tiến đến một kỷ nguyên đổi mới công nghệ thú vị hơn, và sau đó chúng ta sẽ thử sức với tiềm năng trong tương lai”, Taro Ueda, phó chủ tịch của Nissan Design tại Mỹ chia sẻ. “Sử dụng công nghệ đó có nghĩa là chúng ta không chỉ sản xuất xe hơi cho mục đích tiếp thị.”
Lấy ví dụ như xe hơi không người lái. Công nghệ này đang xuất hiện trong hầu hết mọi mẫu xe concept, nhưng bản thân công nghệ đó dường như vẫn quá xa vời. Và trên thực tế, chính những mẫu xe concept này đang thử nghiệm xem công nghệ không người lái có thể phản ứng như thế nào với cách mọi người tương tác với ô tô trong tương lai.
Theo Klaus Bischoff – giám đốc điều hành của Volkswagen Design – thì cách mọi người tương tác với ô tô ngày nay đã khác so với trước đây. Ví dụ như sự tồn tại của các dịch vụ chia sẻ chuyến đi như Uber hay các dịch vụ cho thuê như Zipcar. Và xe không người lái có thể là bước tiếp theo trong sự phát triển của các dịch vụ đó.
“Chúng ta đang ở giai đoạn chuyển giao của một kỷ nguyên mới. Xe điện sẽ chỉ là bước khởi đầu. Những mẫu xe concept ngày nay là những người tiên phong trong thời đại mới này”, ông Klaus Bischoff cho biết.
Renault EZ-GO concept.
Do đó, chính các mẫu concept ngày nay đang mở đường cho cách con người sẽ sử dụng ô tô vào ngày mai. Lấy mẫu concept Renault EZ-GO làm ví dụ. Các nhà thiết kế đã tưởng tượng ra một tương lai nơi hành khách bước lên một chiếc xe không người lái và nó sẽ đưa họ đến đích. Liệu chiếc xe của tương lai sẽ giống hệt như bản concept này? Có thể là không, nhưng chúng ta biết rằng các nhà sản xuất ô tô đang nỗ lực hướng tới một tương lai nơi các loại hình dịch vụ như thế này có thể thực hiện được.
“Tôi nghĩ nhiều thứ bạn thấy trên các mẫu concept cuối cùng sẽ được đưa vào sản xuất. Tuy nhiên nó sẽ đòi hỏi nhiều thời gian”, Ralph Giles chia sẻ.
Có thể nói, các mẫu concept xe hơi rất phức tạp. Chúng được tạo ra với nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau, được tạo ra vì nhiều lý do. Từ thử nghiệm dư luận đến thử nghiệm công nghệ mới nhất, concept xe chính là bước đầu tiên trong việc đưa ngành công nghiệp ô tô tiến lên. Bởi nếu không có cơ hội khám phá sự đổi mới và xem những gì các nhà sản xuất ô tô khác đang thử nghiệm, ngành công nghiệp ô tô sẽ đơn giản là giậm chân tại chỗ.
