Đèn báo áp suất dầu ở mức thấp hoặc cao là dấu hiệu cho thấy hệ thống bôi trơn đang gặp vấn đề, cần tìm nguyên nhân và xử lý sớm.
Áp suất dầu bôi trơn là bao nhiêu?
Dầu bôi trơn động cơ ô tô hoạt động theo dạng hệ thống tuần hoàn. Dầu nhớt sẽ được máy bơm phun vào động cơ, sau đó chảy xuống chảo dầu, rồi tiếp tục được hút lên đi qua màng lọc và phun vào động cơ. Áp suất dầu được tạo ra do máy bơm bơm dầu vào hệ thống động cơ xe.
Khi động cơ hoạt động, áp suất dầu bôi trơn thường nằm trong khoảng 2,5 – 4 kg/cm2 (tuỳ theo từng dòng xe). Khi động cơ vận hành không tải, mức áp suất thường dưới 0,5 kg/cm2. Áp suất dầu bình thường luôn duy trì ổn định trong mức này. Nếu áp suất dầu đột ngột tăng cao hoặc giảm thấp bất thường là dấu hiệu cho thấy hệ thống bôi trơn đang có vấn đề.
Xe ô tô được trang bị cảm biến áp suất dầu. Nếu nhận thấy áp suất dầu quá cao hay quá thấp vượt mức cho phép, cảm biến sẽ truyền tín hiệu về, ECU cho bật đèn cảnh báo áp suất dầu bôi trơn để thông báo người lái. Khi thấy xe bị áp suất dầu thấp hoặc cao bất thường cần kiểm tra càng sớm càng tốt. Bởi hệ thống bôi trơn bị trục trặc sẽ ảnh hưởng rất lớn đến động cơ.
Nếu áp suất nhớt bị thấp, lượng nhớt cung cấp không đủ để bôi trơn sẽ dẫn đến các chi tiết trong động cơ bị ma sát cao nhanh hao mòn, kêu to và dễ tăng nhiệt. Không khắc phục sớm có thể khiến xe bị nóng máy, máy kêu to, các chi tiết như trục khuỷu bị hư hỏng. Ngược lại nếu áp suất bị cao có thể gây hư hại cho bơm nhớt, lọc nhớt động cơ…
Nguyên nhân lỗi áp suất dầu ở mức thấp/cao
Lỗi áp suất dầu ở mức thấp hoặc cao thường do một trong các nguyên nhân sau đây:
Xe bị thiếu dầu nhớt
Xe bị thiếu dầu là nguyên nhân làm giảm áp suất dầu bôi trơn phổ biến nhất. Vì lượng dầu không cung cấp đủ cho động cơ nên áp suất dầu bị tụt. Để biết chính xác có phải nguyên nhân này không nên kiểm tra lượng nhớt hiện có bằng que thăm nhớt. Nếu thấy lượng nhớt quá thấp, gần hay dưới mức Low (mức thấp) thì đây chính là lý do. Có nhiều nguyên nhân khiến xe bị thiếu nhớt như xe đã lâu chưa thay nhớt, dầu nhớt bị rò rỉ do đường ống hở hoặc bạc lót trục khuỷu bị mòn…
Dầu nhớt bị bẩn
Dầu nhớt có nhiệm vụ làm sạch các chi tiết bên trong động cơ. Do đó sau một thời gian nó sẽ mang nhiều tạp chất, cặn bẩn. Mặt khác, vì thường xuyên làm việc trong môi trường nhiệt độ cao nên dầu nhớt cũng dần dần bị giảm phẩm cấp. Nếu không được thay thế định kỳ dầu sẽ biến chất nặng, đặc hơn do cặn bẩn (độ nhớt thấp) làm áp suất dầu nhớt dễ tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả bôi trơn – làm mát – làm sạch động cơ.
Dùng không đúng loại dầu nhớt phù hợp
Dùng không đúng loại dầu nhớt phù hợp, nhất là chỉ số nhớt phù hợp cũng là một trong các nguyên nhân khiến áp suất dầu bôi trơn thấp hoặc cao. Nếu dùng dầu quá lỏng sẽ làm áp suất bị thấp hoặc quá đặc sẽ làm áp suất bị cao. Điều này gây hại rất lớn cho các chi tiết máy.
Bơm nhớt/màng lọc nhớt bị hỏng
Sau khi dầu nhớt bôi trơn động cơ sẽ tụ về chảo nhớt đặt bên dưới hộp máy. Bơm nhớt hút nhớt ngược trở lên qua màng lọc và tiếp tục đưa nhớt đi vào chu trình bôi trơn tiếp theo. Trong trường hợp bơm nhớt bị trục trặc không thể hút nhớt lên hoặc hút yếu, màng lọc nhớt quá bẩn bị tắc nghẽn… sẽ khiến nhớt khó lưu thông hoặc bị tắc, gây lỗi áp suất dầu ở mức thấp hoặc mất áp suất dầu.
Cảm biến áp suất nhớt bị trục trặc
Cảm biến áp suất nhớt có nhiệm vụ xác định mức áp suất và gửi tín hiệu về ECU. Nếu thấy mức áp suất nhớt thấp hoặc cao bất thường ECU sẽ bật đèn cảnh báo áp suất dầu bôi trơn cho người lái biết để kiểm tra, khắc phục sớm. Tuy nhiên cũng có trường hợp mức áp suất nhớt thực tế vẫn duy trì trong mức ổn định nhưng do cảm biến bị lỗi do bám bẩn (lâu ngày chưa vệ sinh) hay hư hỏng nên truyền tín hiệu bị sai.
Van an toàn bị kẹt
Van an toàn có vai trò làm giảm áp suất nhớt trong hệ thống, tránh áp suất nhớt bị tăng quá cao. Bởi áp suất quá cao có thể khiến nhớt phun vào xi lanh động cơ quá nhiều, dễ lọt vào buồng đốt. Nếu van an toàn bị kẹt hay trục trặc sẽ khiến áp suất dầu nhớt tăng cao. Khi đó, bơm nhớt phải hoạt động dưới áp lực cao nên rất dễ bị hỏng. Van an toàn bị hỏng cũng có thể làm áp suất dầu bị thấp.
Cách kiểm tra áp suất dầu bôi trơn khi áp suất dầu thấp
Chuẩn bị: đèn phin, cờ lê, vít bake, cần tuýp, khăn lau, đồng hồ kiểm tra áp suất nhớt, găng tay và kính bảo hộ…
Đỗ xe trên mặt phẳng ở khu vực an toàn.
Quy trình kiểm tra áp suất dầu bôi trơn khi bị lỗi áp suất thấp:
Bước 1: Kiểm tra mức nhớt. Mở nắp capo kiểm tra dầu nhớt xe bằng que thăm nhớt. Nếu nhớt trong xe vẫn còn đầy mà đèn báo áp suất nhớt sáng nghĩa là xe đang bị các lỗi khác.
Bước 2: Kiểm tra cảm biến áp suất nhớt. Tháo cảm biến, lắp đồng hồ đo áp suất vào và khởi động xe. Nếu trị số thu về đúng trị số áp suất nhớt tiêu chuẩn nghĩa là cảm biến đã bị lỗi. Nếu trị số thu về thấp hơn trị số tiêu chuẩn nghĩa là cảm biến vẫn làm việc tốt, áp suất dầu thấp do nguyên nhân khác.
Bước 3: Kiểm tra lọc nhớt động cơ. Lọc nhớt nếu bị bám quá nhiều cặn bẩn sẽ dễ gây tắc lọc làm nhớt bơm vào ít, khiến áp suất giảm.
Bước 4: Kiểm tra van an toàn. Nếu van an toàn bị hỏng có thể làm áp suất dầu bị thấp.
Bước 5: Kiểm tra bạc lót trục khuỷu. Nếu bạc lót trục khuỷu bị mòn có thể khiến nhớt bị rò rỉ ra khỏi hệ thống, làm áp suất nhớt bị thấp.
Bước 6: Kiểm tra bơm nhớt. Nếu xe không có áp suất nhớt hoặc áp suất nhớt rất thấp thì khả năng cao là bơm nhớt đang gặp vấn đề. Nên kiểm tra dây curoa dẫn động của bơm nhớt.
Cách kiểm tra áp suất dầu bôi trơn khi áp suất dầu cao
Quy trình kiểm tra áp suất dầu bôi trơn khi bị lỗi áp suất cao:
Bước 1: Kiểm tra cảm biến áp suất nhớt. Tháo cảm biến, lắp đồng hồ đo áp suất vào và khởi động xe. Nếu trị số thu về đúng trị số áp suất nhớt tiêu chuẩn nghĩa là cảm biến đã bị lỗi. Nếu trị số thu về cao hơn trị số tiêu chuẩn nghĩa là cảm biến vẫn làm việc tốt, áp suất dầu cao là do nguyên nhân khác.
Bước 2: Kiểm tra van an toàn. Nếu van an toàn bị kẹt có thể làm áp suất dầu tăng cao.
Dũng Trần
