Một chiếc xe ô tô bao giờ cũng được trang bị bộ khóa vi sai. Bởi vì đây là bộ phận rất quan trọng của xe. Nếu bạn chú ý quan sát vẫn có thể nhìn thấy khóa vi sai bằng mắt thường. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ công dụng và cấu tạo thật sự của bộ phận này.
Hệ thống dẫn động nằm trong cấu tạo động cơ có vai trò rất lớn trong việc giúp xe di chuyển ổn định, mượt mà. Trong đó, khóa vi sai giữ một vị trí quan trọng mà không bộ phận nào thay thế được. Có thể nói nếu không có khóa vi sai thì xe không thể nào di chuyển an toàn và ổn định. Vậy khóa vi sai là gì? Có công dụng gì với xe ô tô? Ưu nhược điểm của nó là gì?
Khóa vi sai là gì? Công dụng của khóa vi sai trên xe ô tô
Khóa vi sai tên tiếng anh Differential – đây là một thuật ngữ nói đến bộ phận truyền năng lượng động cơ từ hộp số sang các bánh xe ô tô. Có thể nói đối với ô tô thì khóa vi sai là thiết bị cực kỳ quan trọng.
Khóa vi sai là hệ thống gồm các bánh răng nằm trên trục nối 2 bánh xe. Nó nhận mô men xoắn của trục truyền động rồi phân bổ lực cho từng bánh xe. Điều này giúp mỗi bánh xe quay với các vận tốc không giống nhau.
Công dụng của khóa vi sai là điều khiển và tác động 4 bánh xe di chuyển với nhiều tốc độ khác nhau để tạo sự cân bằng. Đặc biệt là trong các tình huống xe vào cua hoặc tăng tốc. Trong tình huống vào cua, thông thường bánh xe phía ngoài sẽ di chuyển quãng đường dài hơn bánh xe phía trong.
Do đó bánh xe phía ngoài cần vận tốc lớn hơn để vào cua dễ dàng. Giả sử không có bộ khóa vi sai hỗ trợ thì xe sẽ không làm được điều này. Nói một cách đơn giản, một chiếc ô tô không có khóa vi sai thì lúc vào cua 2 bánh xe sẽ khóa lại với nhau. Do đó xe sẽ di chuyển với cùng 1 tốc độ. Đây chính là lý do xe lăn bánh khó khăn và dễ diễn ra tình trạng trượt quay bánh xe.
Xem ngay: Bảng giá xe mới nhất
Có những loại khóa vi sai cơ bản nào hiện nay
Hiện trên thị trường đang có 2 loại khóa vi sai cơ bản: khóa vi sai mở và vi sai khóa.
- Khóa vi sai mở (Open Differential): Khóa vi sai mở được đánh giá cao bởi độ bền và giá thành thấp. Nhưng nhược điểm của vi sai mở là không phân bổ đều mô men xoắn cho các bánh xe. Điều này dẫn đến tình trạng trượt bánh khi chạy trên đường trơn.
- Vi sai khóa (Lock Differential): Nếu cần lực kéo xe có khả năng khóa trục để tăng sức mạnh cho bánh xe. Tuy nhiên nhiều người sẽ thấy hơi rườm rà khi vào cua do phải mở khóa vi sai. Thông thường vi sai khóa sẽ xuất hiện trên các dòng xe off-road.
Theo nhiều chuyên gia về xe, ngoài 2 loại trên thì hiện nay còn có vi sai hạn chế trượt kết hợp phanh. Công dụng của nó tăng độ bám giúp xe chuyển động an toàn và hạn chế bánh xe bị trượt.
Cấu tạo của các bộ khóa vi sai
Về cấu tạo, khóa vi sai gồm có các bộ phận sau:
- Bộ ly hợp đĩa.
- Bánh răng bán trục.
- Lò xo nén.
- Bánh răng hành hinh.
- Vỏ vi sai.
- Các tai khóa đĩa thép với vỏ vi sai.
- Bánh răng bán trục được ăn khớp với đĩa ma sát.
Nhìn bằng mắt thường bạn sẽ thấy bộ khóa vi sai mang hình dáng một ụ tròn nằm chính giữa cầu sau. Hình ảnh mặt cắt bên trong khóa vi sai cho thấy vị trí các răng cưa. Bánh răng nằm cuối trục truyền động có nhiệm vụ quay bánh răng. Mục đích là truyền lực cho tổ hợp bánh răng vi sai, bánh răng quay kết hợp để tạo ra tốc độ riêng của mỗi bánh xe.
Tỷ số răng giữa vành răng và bánh răng chủ động gọi là tỷ lệ bánh răng truyền của cầu sau hoặc tỷ số truyền động cuối cùng. Tỷ số này sẽ được hãng sản xuất tùy chỉnh dựa vào loại xe và mục đích sử dụng.
Khóa vi sai có những ưu, nhược điểm gì?
Bên cạnh ưu điểm nổi trội vì là bộ phận quan trọng của xe ô tô thì khóa vi sai vẫn còn một số nhược điểm.
Ưu điểm:
Nhờ có khóa vi sai mà di chuyển ổn định và cân bằng. Đặc biệt khóa vi sai giúp hạn chế tối đa tình trạng bánh xe trượt khi di chuyển qua vũng lầy.
Bộ khóa vi sai giúp xe tăng độ bám đường nên dễ dàng vượt qua các chướng ngại vật hoặc những con đường trơn trượt. Nếu không có khóa vi sai, bánh xe sẽ không thể di chuyển đặc biệt là vào khúc cua. Xe có khóa vi sai sẽ chạy từ từ trên con lăn cùng bánh quay tự do. Việc tăng tốc từ từ cùng tốc độ quay tự do tầm 100 vòng/phút (13km/h) giúp xe dễ dàng vượt chướng ngại vật.
Nhược điểm:
