Trả lời:
Tại Điều 9 Thông tư 01/2016/TT-BCA quy định nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức, nội dung tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ của cảnh sát giao thông quy định về Tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang như sau:
“1. Các trường hợp tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang
a) Hóa trang sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông;
b) Đấu tranh phòng, chống tội phạm; khi tình hình an ninh, trật tự hoặc trật tự, an toàn giao thông phức tạp.
2. Thẩm quyền quyết định tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang
a) Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Giám đốc Công an cấp tỉnh trở lên quyết định việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang quy định tại Khoản 1 Điều này;
b) Trưởng phòng Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc thuộc Cục Cảnh sát giao thông, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Trưởng Công an cấp huyện quyết định việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang đối với trường hợp quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều này.
3. Điều kiện tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang
a) Phải có kế hoạch tuần tra, kiểm soát được người có thẩm quyền quy định tại Khoản 2 Điều này phê duyệt. Nội dung kế hoạch phải nêu rõ phương pháp thực hiện, lực lượng, phương thức liên lạc, thời gian, địa bàn tuần tra, kiểm soát; phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để tuần tra, kiểm soát;
b) Tổ tuần tra, kiểm soát phải bố trí một bộ phận cán bộ trong Tổ để hóa trang (mặc thường phục) thực hiện nhiệm vụ giám sát tình hình trật tự giao thông, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Khi phát hiện vi phạm phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai để tiến hành kiểm soát, xử lý theo quy định của pháp luật;
Bộ phận hóa trang và bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai trong một Tổ tuần tra, kiểm soát phải giữ một khoảng cách thích hợp bảo đảm việc xử lý vi phạm kịp thời, đúng pháp luật;
c) Nghiêm cấm lạm dụng việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang để sách nhiễu, gây phiền hà, làm thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức”
Căn cứ vào quy định trên thì không phải trường hợp nào lực lượng cảnh sát giao thông cũng được phép hóa trang. Việc cảnh sát giao thông được mặc thường phục thực hiện nhệm vụ chỉ được thực hiện trong một số trường hợp trưởng phòng cảnh sát giao thông hoặc trưởng công an từ cấp huyện trở lên có kế hoạch cụ thể và phải kết hợp với tổ tuần tra, kiểm soát công khai. Tức là kết hợp với cảnh sát giao thông mặc sắc phục đúng theo quy định chứ không được hoạt động độc lập, riêng rẽ.
Theo quy định tại thông tư này, cảnh sát mặc thường phục chỉ được giám sát tình hình trật tự giao thông, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các vi phạm pháp luật trong địa bàn được phân công. Khi phát hiện hành vi phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai để kiểm soát, xử lý theo quy định của pháp luật.
Trường hợp, cảnh sát mặc thường phục có hành vi như bạn phản ánh là hoạt động sai thẩm quyền. Bởi chỉ có lực lượng cảnh sát tuần tra, kiểm soát công khai mới được dừng xe của người vi phạm và xử lý vi phạm theo các quy định của pháp luật.
Câu hỏi được tư vấn bởi Luật sư Đặng Thành Chung
Công ty Luật An Ninh (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội)
