Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) vừa có văn bản cầu cứu Thủ tướng Chính phủ, cho biết các vướng mắc về kinh phí bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt khiến doanh nghiệp khó có thể trụ vững đến hết tháng 4/2021.
Theo VNR, hiện 3.143 km đường sắt cả nước do đơn vị quản lý và chịu trách nhiệm duy tu, bảo trì. Tuy nhiên, Đề án quản lý, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia được Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ tới thời điểm này vẫn tạo ra nhiều cấp trung gian quản lý, nhiều thủ tục hành chính trong việc quản lý, bảo trì, khai thác tài sản.
Đặc biệt là gia tăng cấp phép, phê duyệt đề án con (giấy phép con) khi đề xuất cơ chế giao dự toán kinh phí bảo trì cho Cục Đường sắt Việt Nam. VNR cũng cho rằng, Cục Đường sắt hiện chỉ có hơn 100 nhân lực, nếu giao vốn về Cục rồi mới phân bổ về VNR sẽ làm chậm trễ, ách tắc công tác bảo trì.
“Đề xuất giao thêm cấp trung gian là Cục Đường sắt sẽ phá vỡ tính thống nhất giữa các hoạt động quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt với công tác đảm bảo an toàn chạy tàu, làm đình trệ hoạt động vận tải đường sắt, triệt tiêu vận tải đường sắt”, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR cho hay.
Theo dự toán hàng năm, phần vốn ngân sách dành cho bảo trì phân về đường sắt là 2.800 tỷ đồng, nhưng tới thời điểm này vẫn chưa được giao. 20 công ty con của VNR làm nhiệm vụ bảo trì hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt đang nợ lương công nhân nhiều tháng, cũng như chưa có kinh phí mua vật tư duy tu, bảo trì.
“Đời sống của gần 25.000 lao động trong VNR đang bị ảnh hưởng, nguy cơ cao là các lao động hệ tuần đường, tuần cầu, tuần hầm, gác chắn đường ngang sẽ bỏ việc vì không có thu nhập. Vấn đề này đã đẩy doanh nghiệp đến bước đường cùng, khó có thể trụ vững đến hết tháng 4/2021”, ông Minh cho biết.
Liên quan đến đề án của Bộ GTVT, cho ý kiến thẩm định, Bộ Tư pháp cho biết, đại diện tất cả các bộ ngành (trừ Bộ GTVT) đều thống nhất ý kiến lựa chọn phương án giao cho VNR quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt đến năm 2030, nhằm tạo khoảng thời gian hợp lý để lập và thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh hiệu quả. Bộ này cũng cho rằng, phương án Bộ GTVT giao dự toán cho VNR như trước đây không trái quy định, giảm các khâu trung gian không cần thiết.
Dù vậy, Bộ GTVT vẫn bảo lưu quan điểm về việc giao dự toán cho Cục Đường sắt phân bổ lại cho VNR trong báo cáo mới nhất trình Thủ tướng Chính phủ.
Bộ GTVT cho rằng, việc giao dự toán quản lý, bảo trì cho VNR chỉ được thực hiện khi Thủ tướng Chính phủ xem xét chuyển VNR từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về Bộ GTVT quản lý.
Còn VNR ngày 12/4 đã có văn bản kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT tiếp tục giao dự toán nguồn quản lý, bảo trì từ năm 2021 về sau cho VNR, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV VNR, cho rằng nếu do vướng mắc về cơ chế thì nên sửa cơ chế, tránh tình trạng lặp đi lặp lại khó khăn như 2 năm trở lại đây.
Đây không phải lần đầu tiên VNR kêu cứu vì vướng mắc chậm được phân bổ vốn bảo trì. Tháng 2/2020, lãnh đạo ngành đường sắt cho biết chưa nhận được dự toán, khiến 11.315 người lao động không có tiền lương, dẫn đến nguy cơ phải dừng chạy tàu vì VNR hết tiền.
Ngân Tuyền (Anninhthudo)
