Tại sao xe hơi ngày càng đắt đỏ?
Một câu hỏi mà những người mua xe thường kháo nhau là “Tại sao xe lại đắt đỏ như vậy?”. Theo Kelley Blue Book, tháng 12 năm 2018, giá trung bình cho một chiếc xe mới đạt mức kỷ lục 37.577 USD (874 triệu đồng) . Giá trung bình của một chiếc xe mới trong quý ba năm 2018 là 30.977 USD (720 triệu đồng) theo trung tâm báo cáo Experian. Tính cả lạm phát và giá hạch toán của những trang bị bổ sung thì giá mới không tăng quá cao như nhiều người nghĩ nhưng vẫn phải khiến không ít người sững sờ.
Sự thật là tất cả mọi người từ người mua hàng đến ngân hàng đều góp phần khiến giá xe trung bình tăng cao hơn. Các hãng xe tăng giá cao hơn do khách hàng có nhu cầu trang bị nhiều tính năng hơn. Chính phủ tăng chi phí xe với những điều luật vì mục đích an toàn, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải. Ngân hàng cho vay ngày càng nhiều tiền, tạo nên một môi trường hoàn hảo cho lạm phát.
Dù vậy, nếu không tính đến những tác động khách quan thì có một số yếu tố sau là lý do dẫn đến mức giá cao của xe.
Nhiều tính năng hơn
Một nguyên nhân chính dẫn đến bảng giá ngày càng cao của xe hiện nay chính là số lượng tính năng ngày càng tăng mà người mua mong đợi xe trang bị. Những tính năng ở đây không chỉ là cửa sổ điện và khóa điện thay cho cần xoay cửa ngày xưa mà là hệ thống thông tin giải trí màn hình cảm ứng thay cho hệ thống âm thanh cơ bản và bánh xe lõi lớn thay cho vành thép bọc nhựa. Ghế ngồi bọc da từng là một trang bị chỉ có ở xe hạng sang thì nay là một tùy chọn phổ biến cho nhiều mẫu xe bình dân.
Không chỉ người mua xe hạng sang mới có nhu cầu nhiều tính năng hơn. Thậm chí người mua xe subcompact cũng có thể kỳ vọng sở hữu điều khiển điều hòa tự động và khóa thông minh. Những chiếc bán tải cỡ lớn từng là phương tiện yêu thích của tầng lớp lao động, nay đã trở thành đối thủ của nhiều xe hạng sang về cả tính năng và giá thành. Mức giá cho mẫu xe nổi tiếng nhất nước Mỹ, Ford F-150 dao động từ 28.150 USD (655 triệu đồng) đến hơn 70.000 USD (1,6 tỷ đồng).
Nhiều sức mạnh hơn
Khách hàng ngày càng có nhu cầu sở hữu động cơ cao cấp hơn. Chúng tôi không chỉ đang nói đến Dodge Challenger 2019 với 797 mã lực mà chúng tôi nói đến tất cả các phân khúc trên thị trường từ minivan đến xe hơi thể thao hạng sang. Mẫu minivan mạnh mẽ nhất trên thị trường có thể lên đến gần 300 mã lực. Mẫu minivan đầu tiên chỉ sở hữu 86 mã lực.
Honda Accord 2019
Sedan Honda Accord 1983 cho 75 mã lực từ động cơ 4 xi lanh dung tích 1,8 lít có giá 8.514 USD (198 triệu đồng). Honda Accord 2019 buộc bạn phải bỏ ra ít nhất 23.720 USD (555 triệu đồng) cho động cơ tăng áp 4 xi lanh 1,5 lít cao cấp với 192 mã lực. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, sau khi tính đến lạm phát thì Accord 1983 có thể có giá 21.871 USD (508 triệu đồng) theo mệnh giá đô la hiện hành trong khi không hề có một trang bị nào xịn như Accord thời nay.
Mọi thứ đều sử dụng điện
Gần như mọi mẫu xe hiện nay đều được trang bị cửa sổ và khóa cửa điện, chỉ với một số ngoại lệ là bán tải cỡ nhỏ Nissan Frontier 2019 và sedan cỡ nhỏ Nissan Versa 2019. Hầu hết các mẫu xe cũng trang bị tiêu chuẩn điều hòa nên lúc duy nhất bạn phải mở cửa sổ là khi mua hàng tại các cửa hàng tiện lợi.
Danh sách các trang bị bằng điện ở hầu hết các mẫu xe đời mới không chỉ dừng ở khóa cửa ra vào và cửa sổ. Ngày càng nhiều SUV trang bị cốp xe điện và hầu hết các mẫu minivan đều có cửa bên trượt bằng điện. Ngoại trừ phiên bản tiêu chuẩn, tất cả các phiên bản của hầu hết các mẫu xe đều trang bị ghế ngồi điều chỉnh điện.
Hơn cả một chiếc radio
Nội thất hiện đại trên Land Rover Range Rover 2019
Công nghệ giải trí trong xe đã tiến hóa từ radio đơn giản, rẻ tiền sang hệ thống thông tin giải trí phức tạp với màn hình hiển thị lớn và kết nối không dây tiên tiến. Hầu hết các mẫu xe trang bị tiêu chuẩn khả năng nhận radio vệ tinh. Ngày càng nhiều mẫu xe đời mới sở hữu kết nối dữ liệu di động có thể nhận thông tin thực tế về giao thông, thời tiết và định vị.
Ngày càng nhiều mẫu xe trang bị Android Auto và Apple CarPlay có thể đưa chức năng của điện thoại thông minh lên bảng tablo của xe. Những hệ thống điện tử đó không hề rẻ. Nhiều trang bị còn đòi hỏi phí đăng ký hằng tháng ngoài phí sở hữu.
Càng lớn càng tốt
Xe SUV ngày càng to lớn và đắt tiền
Trong nhiều năm với giá xăng dầu thấp, khách hàng không chỉ mong muốn danh sách tính năng ngày một dài hơn mà còn hy vọng sở hữu những mẫu xe kích cỡ lớn hơn. Thập kỷ vừa qua chứng kiến sự chuyển dịch đáng ngạc nhiên từ xe cỡ nhỏ và cỡ vừa sang SUV và crossover. Theo J.D.Power, doanh số xe giảm chỉ còn 27% so với 40% năm 2014 trong khi doanh số SUV, crossover và bán tải tăng mạnh. Từ 2017 đến 2018, số lượng xe mới bán với giá thấp hơn 20.000 USD (465 triệu đồng) giảm 19%. Chỉ có rất ít mẫu SUV có giá dưới 20.000 USD (465 triệu đồng).
Các hãng xe đang dồn dập tung ra thị trường hàng loạt mẫu SUV mới, từ subcompact như Hyundai Kona 2019 đến loại xe kéo 3 hàng ghế cho gia đình như Subaru Ascent 2019. Cadillac gần đây cũng thêm XT4 2019 vào dòng của mình. Lincoln, Cadillac và BMW đều sẽ cho ra mắt crossover 3 hàng ghế hạng sang hoàn toàn mới trong thời gian tới.
Nhiều công nghệ an toàn
Không còn nghi ngờ gì nữa, xe hơi ngày nay an toàn hơn bao giờ hết. Quá trình lắp đặt và trang bị công nghệ đã khiến những mẫu xe an toàn hơn nhưng cũng đắt đỏ hơn. Nhiều tính năng tiên tiến là để đảm bảo tuân thủ quy định trong khi số còn lại do nhu cầu của khách hàng.
Chi phí kiểm tra an toàn
Gần như mọi khía cạnh trong hệ thống an toàn của xe bạn đều chịu sự kiểm soát gắt gao của chính phủ. Họ quy định mọi thứ từ khoảng cách giữa đèn chạy ban ngày và xi nhan cho đến camera sau, điều khiển cân bằng và túi khí. Họ đặt ra tiêu chuẩn cho loại và lực của khóa an toàn trẻ em. Quy định về an toàn người đi bộ đã quyết định thiết kế đầu xe của các mẫu xe ngày nay.
Phải tuân thủ quy định của nhà nước khiến các hãng xe buộc phải bỏ ra chi phí đáng kể và những chi phí này lại được chuyển sang cho khách hàng qua biểu phí dán trên xe.
Công nghệ an toàn và hỗ trợ lái nâng cao
Nội thất trên xe BMW 3-Series 2019
Toyota đã thúc đẩy ngành công nghiệp xe hơi khi là hãng xe bình dân đầu tiên trang bị tiêu chuẩn nhiều tính năng an toàn và hỗ trợ lái nâng cao cho hầu hết các mẫu xe của hãng. Những tính năng như phanh khẩn cấp tự động, hỗ trợ đi đúng làn và điều khiển hành trình thích ứng đều cải thiện độ an toàn bằng cách để xe can thiệp trong tình huống khẩn cấp khi người lái mất tập trung hay không thể nhận thấy nguy hiểm. Nhiều hãng xe đã học theo Toyota trang bị các công nghệ này là tiêu chuẩn hoặc là tùy chọn giá thấp cho phần lớn các mẫu xe.
Phanh khẩn cấp tự động cùng cảnh báo va chạm trước sẽ được trang bị ở gần như mọi mẫu xe chở người trên thị trường đời 2020.
Công nghệ an toàn không hề rẻ chút nào. Ngoài chi phí camera, radar và hệ thống định vị, còn có chi phí lắp đặt và điều khiển để đảm bảo hệ thống vận hành an toàn. Những chi phí đó khiến giá xe đội lên, kể cả khi những trang bị đó là tiêu chuẩn.
Túi khí ở mọi nơi
Năm 1988, túi khí trước cho người lái và người ngồi ghế trước là bắt buộc ở xe đời mới. Kể từ đó, số lượng túi khí đã tăng lên bao gồm túi khí đầu gối, túi khí bên và túi khí rèm cửa bên để bảo vệ bạn không bị va chạm với cửa sổ. General Motors thậm chí còn sử dụng túi khí trước ở giữa để tránh tình cảnh người ngồi ghế trước va chạm nhau khi gặp tai nạn.
Nhiều mẫu xe trang bị túi khí nằm ở dây an toàn cho người ngồi sau. Túi khí dây an toàn ở Ford Explorer 2019 và các mẫu Ford lẫn Lincoln khác đều giúp giảm lực của dây an toàn trong lúc giữ bạn khi gặp va chạm.
Ngoài khiến chi phí và trọng lượng tăng lên, túi khí còn khiến những mẫu xe đời mới hơn mất thêm chi phí để sửa chữa sau va chạm.
Kiểm thử va chạm
Các hãng xe tốn nhiều tiền bạc cho việc thử nghiệm va chạm
Khái niệm xe “an toàn” ngày nay thay đổi rất nhiều so với 25 năm trước. Tiêu biểu, xe ngày nay được kiểm thử va chạm bởi hai tổ chức là NHTSA được tài trợ bởi chính phủ và IIHS tài trợ bởi công ty bảo hiểm. Các bài kiểm thử ngày một gắt gao theo từng năm, bổ sung các tiêu chuẩn đánh giá như độ rung lắc thân xe, ảnh hưởng va chạm bên và hiệu năng đèn pha. Thông tin về bài kiểm thử của NHSTA được công bố trên nhãn mác của hầu hết các xe.
Thiết kế một mẫu xe có thể đạt điểm cao trong mọi bài kiểm thử là một thử thách tốn kém và tốn thời gian của các hãng. Bài kiểm thử góc va nhỏ phía trước mà IIHS đưa ra vài năm gần đây là thử thách mới nhất cho các hãng xe. Bài kiểm thử này mô phỏng mẫu xe va chạm với một chướng ngại nhỏ như cột đèn.
Hệ thống an toàn nâng cao không chỉ bảo vệ người lớn mà còn thanh thiếu niên và trẻ em. Hầu hết mẫu xe ngày nay trang bị phần cứng LATCH để đảm bảo lắp đặt ghế ngồi trẻ em chính xác và dễ dàng.
Trọng lượng càng nhỏ
Những trang bị bổ sung mang theo trọng lượng, khiến mức tiêu hao nhiên liệu tăng lên. Để lắp đặt sao cho có thể đáp ứng tiêu chuẩn ngày một cao về an toàn mà không tăng trọng lượng đồng nghĩa với việc phải sử dụng nhiều chất liệu khác nhau và giảm những trang bị không giúp tăng an toàn. Những kỹ sư không còn tính toán dựa trên kg nữa mà họ tính đến từng phần trăm gram. Giảm đủ số gram cần thiết và cuối cùng họ có thể giảm được vài kg cho xe. Đó là lý do vì sao thậm chí chất liệu cao su ở cần gạt kính chắn gió cũng mỏng hơn chút ít so với các đời xe cũ hơn. Tất cả những lần kiểm thử, cân đo và tái kiểm thử đều tốn thời gian, và thời gian chính là tiền bạc.
Khả năng tiết kiệm nhiên liệu tuyệt vời
Chúng ta thường bỏ qua khả năng tiết kiệm nhiên liệu của xe trong thời buổi giá xăng dầu thấp nhưng các thương hiệu xe chưa bao giờ ngừng nâng cao khả năng tiết kiệm nhiên liệu. Để làm được điều đó đòi hỏi một quá trình phức tạp và tốn kém, với sự hỗ trợ của công nghệ truyền động tiên tiến, khí động lực học được cải tiến và những chất liệu có trọng lượng nhỏ.
Thiết kế khí động học
Siêu xe của Aston Martin có thiết kế khí động học cực kỳ cao
Để có thể chạy băng băng trên cao tốc, một chiếc xe sẽ phải tạo ra một lỗ lớn ở không khí và để làm được điều đó cần có rất nhiều sức mạnh (và cả nhiên liệu nữa). Khí động học của xe càng tốt thì càng dễ tạo lỗ không khí đó. Thiết kế xe đời mới được tối ưu hóa để giảm lực cản của gió mà vẫn cung cấp đủ khí mát cho động cơ và giữ khoảng cách an toàn với người đi bộ. Các hãng xe đổ rất nhiều nguồn lực vào thiết kế bằng máy tính để tìm ra kiểu dáng phù hợp nhất và sau đó kiểm thử mô hình trên máy tính bằng hàng trăm giờ chạy thử ống gió vô cùng tốn kém.
Chất liệu nhẹ
Các hãng xe hơi cũng sử dụng những chất liệu nhẹ hơn, đắt hơn trong quá trình làm nên mẫu xe. Nhựa trọng lượng thấp, thép sức bền cao và nhôm là những chất liệu ngày càng chịu lực tốt và cũng nhẹ hơn so với trước. Tất nhiên là bạn có thể tạo nên một mẫu xe hoàn toàn bằng chất liệu siêu nhẹ nhưng nó sẽ không thể vượt qua bài kiểm thử va chạm đâu.
Một số mẫu xe hiệu năng cao và xe điện sử dụng chất liệu sợi carbon siêu bền siêu nhẹ giúp giảm đáng kể trọng lượng của xe. Mặc dù việc sử dụng nhiều chất liệu sợi carbon cho xe chẳng hạn như BMW i3 2019 có thể làm giảm trọng lượng nhưng đây là chất liệu quá đắt đỏ đối với các mẫu xe bình dân.
Hệ truyền động hiện đại hơn
Ford Ecosport 2019 bản cao cấp sử dụng động cơ Ecoboost 1.0L
Một công cụ tiết kiệm nhiên liệu khác của các hãng là công nghệ truyền động nâng cao có thể cho những động cơ mạnh mẽ chỉ tốn ít nhiên liệu. Khi Ford cho ra mắt dòng động cơ EcoBoost, động cơ tăng áp V8 và V6 cồng kềnh có thể thay bằng động cơ V6, 4 xi lanh và thậm chí là 3 xi lanh. Gần như mọi hãng giờ đây đều không ngại giảm áp bằng cách đổi động cơ V6 không tăng áp bằng tăng áp bốn xi lanh.
Những công nghệ truyền động khác bao gồm vô hiệu hóa xi lanh có thể vô hiệu hóa một số bộ phận của động cơ khi không cần nhiều sức mạnh; dừng-khởi động tự động có thể tắt động cơ khi xe dừng và nhanh chóng khởi động khi cần thiết và nạp nhiên liệu trực tiếp giúp tối ưu hóa lượng nhiên liệu cần có ở mỗi buồng đốt.
Hệ truyền động đang ngày càng có nhiều số để động cơ có thể tối ưu hóa vòng xoay mỗi phút. Một số hãng chọn hộp số vô cấp biến thiên tự động để giảm mức tiêu hao nhiên liệu nhưng thiết kế phức tạp của nó tốn kha khá tiền, chưa kể đến chi phí cao khi sửa chữa nếu gặp vấn đề.
Chất lượng hơn
Xe ngày này sở hữu chất lượng cao hơn bao giờ hết, theo khảo sát của J.D.Power thì chất lượng xe hơi đạt mức cao nhất trong năm 2018.
Khách hàng giờ đây có thể kỳ vọng xe của mình chạy được hàng trăm ngàn dặm. Thật là một sự tiết kiệm nếu bạn có thể lái xe của mình cho tới khi nó hỏng hoàn toàn. Tuy nhiên, mức độ tin cậy cao này cũng đi kèm với một mức giá nhất định, đặc biệt nếu bạn vài năm thay mới xe một lần.
Sản xuất xe với chất lượng cao hơn đòi hỏi những cấu phần bền hơn và đắt đỏ hơn. Các hãng xe biết rằng bảo hành sửa chữa và thu hồi xe rất tốn kém, về cả chi phí lẫn tổn thất về danh tiếng của hãng. Do đó, họ thực hiện ngày càng nhiều bài kiểm thử toàn diện mọi bộ phận của xe. Họ yêu cầu khả năng đảm bảo chất lượng tương tự từ các nhà cung cấp và phải phân tích để đảm bảo rằng các bộ phận của các nhà cung cấp khác nhau không gặp vấn đề về khả năng tương thích. Do xe ngày một nhiều bộ phận nên quy trình kiểm thử cũng phức tạp không kém.
Ai là người trả tiền cho tất cả những kiểm thử đó? Tất nhiên là người mua xe thông qua giá bán lẻ của xe rồi.
Động cơ dùng nhiên liệu thay thế
Xe plug-in hybrid BMW i8
Ngoài động cơ đốt trong diesel và xăng truyền thống, các hãng xe còn phát triển các mẫu hybrid xăng/điện phức tạp, plug-in hybrid và thuần pin-điện. Dù con số này chỉ chiếm một phần nhỏ thị trường nhưng những mẫu xe này giúp tiết kiệm số nhiên liệu khổng lồ. Chênh lệch chi phí giữa nhiên liệu thay thế và nhiên liệu tự nhiên đang ngày càng giảm, tuy vậy, hầu hết các mẫu xe sử dụng nhiên liệu thay thế vẫn đi kèm với một mức giá không hề nhỏ.
Chi phí quảng cáo
Quảng cáo và tiếp thị xe hơi từng đơn giản hơn rất nhiều. Các hãng xe và đại lý chỉ cần quảng cáo trên vài kênh truyền hình, có thể là vài kênh radio, báo địa phương và vài tạp chí.
Ngày nay có hàng trăm kênh phát sóng và truyền hình cáp, báo chí, mạng xã hội và toàn bộ mạng lưới Internet. Mỗi loại hình truyền thông đều đòi hỏi cách tiếp cận khác với cách thiết kế quảng cáo và thông điệp dành riêng cho từng kênh.
Quá trình cho ra mắt một mẫu xe mới cũng vô cùng tốn kém. Ngoài chi phí xuất hiện ở auto show hay ra mắt truyền thông cao ngất ngưởng ra thì các hãng còn phải tổ chức các sự kiện quảng bá tính năng và kiểm thử chất lượng tay lái. Nói cách khác, để tiếp thị và quảng cáo cho một mẫu xe mới đòi hỏi một số tiền lớn, và người mua xe là người trả số tiền đó.
