Cùng Cafeauto tìm hiểu vị trí và chức năng các loại cảm biến trên ô tô
Cảm biến vị trí trục khuỷu (CKP – Crankshaft Position Sensor)
Cảm biến này thường được bố trí ở gần puly trục khuỷu hay phía trên bánh đà.
Cảm biến vị trí trục khuỷu có chức năng xác định vị trí các piston. Bên cạnh đó, Cảm biến này đi kèm với cảm biến vị trí trục cam giúp bộ xử lý trung tâm (ECU) nhận biết vị trí piston và đồng thời biết vị trí xupap (cái nắp hay cái nút trong vòi bơm hơi) để tính toán thời điểm đánh lửa và lượng phun nhiên liệu hợp lý nhất.
Đây là loại cảm biến quan trọng nhất trên động cơ, nếu bộ phận này bị hỏng động cơ có thể không khởi động được, khó khởi động khi máy nguội, tốc độ cầm chừng không đều, máy rung vì đánh lửa sai, hao xăng và không tăng tốc ổn định.
Cảm biến vị trí trục cam (CAM – Camshaft Position Sensor)
Cảm biến vị trí trục cam thường được gắn ở đỉnh xy lanh hoặc ở nắp hộp chứa trục cam.
CAM có công dụng báo cho bọ xử lý thông tin của xe biết chính xác vị trí của cốt cam hay supap ở những vị trí tương ứng với cuối thì nổ để bộ xử lý trung tâm (ECU) điều chỉnh các thời điểm đánh lửa thích hợp đến các buồn đốt động cơ.
Khi cảm biến này bị hỏng có thể xảy một số hiện tượng như sau: động cơ có thể không khởi động được, khó khởi động khi máy nguội, tốc độ cầm chừng không đều, máy rung vì đánh lửa sai, hao xăng và không tăng tốc ổn định.
Cảm biến kích nổ ( Knock Sensor)
Cảm biến này thường được bố trí bên ngoài thân máy, nắp xy lanh hay ngay phía trên ống góp hút (intake manifold).
Cảm biến kích nổ có chức năng phát hiện xung kích nổ phát sinh bên trong động cơ do đánh lửa sớm và đọng muội than trong buồng đốt. Từ đó bộ xử lý trung tâm (ECU) điều chỉnh thời điểm đánh lửa trễ đi, ngăn chặn hiện tượng kích nổ. Khi cảm biến kích nổ bị hư hỏng thường có dấu hiệu như: tiếng gõ ở đầu máy mỗi khi đánh lửa sớm, đèn Check Engine phát sáng.
Để có thể ngăn ngừa hiện tượng kích nổ các nhà chuyên gia khuyên rằng nên thử dùng loại xăng khác có chỉ số octane cao hơn trước khi quyết định sửa chữa hay thay mới cảm biến này.
Cảm biến vị trí bướm ga (TPS – Throttle Position Sensor)
Cảm biến này thường được bố trí ở ngay đầu trục của bướm ga.
Cảm biến vị trí bướm ga có nhiệm vụ tiếp nhận và tuyền tải thông tin có liên quan đến lượng khí nạp vào động cơ như không khí nạp, nhiệt độ, độ ẩm cho bộ xử lý trung tâm (ECU) của động cơ. Từ đó ECU sẽ điều chỉnh lượng nhiên cung cấp thích hợp để tạo ra tỷ lệ hòa khí phù hợp nhất vào buống đốt động cơ.
Khi TPS bị hỏng, động cơ có hiện tượng lên ga không đều, máy chạy ngập ngừng, tốc độ cầm chừng không ổn định, đôi khi tăng tốc đột ngột hay tắt máy bất ngờ.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát (CTS – Coolant temperature sensor)
CTS thường được bố trí trên hệ thống làm mát gần bộ điều nhiệt.
Trong các loại cảm biến trên ô tô thì cảm biến nhiệt độ nước làm mát có nhiệm vụ đo nhiệt độ của nước làm mát động cơ và truyền tín hiệu đến bộ xử lý trung tâm để tính toán thời gian phun nhiên liệu, góc đánh lửa sớm, tốc độ chạy không tải,…Ở một số dòng xe, tín hiệu này còn được dùng để điều khiển hệ thống kiểm soát khí xả, chạy quạt làm mát động cơ.
Khi bị hư hỏng cảm biến này, xe thường có dấu hiệu động cơ có lượng tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn bình thường hoặc thải khói đen, đèn Check Engine hiển thị.
Cảm biến áp suất (MAP – Manifold Air Pressure sensor)
MAP thường được bố trí ở bên trong hộp chứa lọc gió hay trong ống góp hút của động cơ.
Cảm biến loại này có nhiệm vụ thâu nhận và truyền tải tất cả những thông tin có liên quan đến lượng khí nạp vào động cơ như lưu lượng, nhiệt độ và độ ẩm cho bộ xử lý trung tâm (ECU) của động cơ. Từ đó ECU này sẽ điều chỉnh thời điểm và lượng nhiên liệu cung cấp một cách thích hợp nhất để động cơ có thể đạt được công suất tối đa tùy theo vị trí chân ga.
Khi cảm biến này bị hư hỏng, xe sẽ có các dấu hiệu như: Sáng đèn Check Engine và báo lỗi MAP sensor, động cơ nổ không êm, công suất động cơ kém, tốn nhiên liệu, xe nhiều khói.
Nói tóm lại cảm biến vị trí trục khuỷu, cảm biến vị trí trục cam, cảm biến kích nổ có chức năng chung là điều chỉnh thời điểm đánh lửa tối ưu nhất. Trong khi cảm biến vị trí bướm ga, cảm biến nhiệt độ nước làm mát, cảm biến áp suất có chức năng điều chỉnh thời điểm và khoảng thời gian cung cấp nhiên liệu.
