Đâu là giải pháp ngăn ngừa nguy cơ say nóng của trẻ nhỏ khi bị quên trong xe ô tô?
Năm 2014, trên khắp nước Mỹ có 31 trẻ tử vong vì say nóng khi bị bỏ lại trong xe ô tô. Theo KidsAndCars.org – một tổ chức phi lợi nhuận về an toàn cho trẻ em, chỉ trong vòng hai thập kỷ qua, khoảng 750 trẻ em ở Mỹ đã chết trong xe vì lý do trên.
Các chuyên gia có thể nhanh chóng giải thích căn nguyên vấn đề: Lịch trình bận rộn hơn, áp lực công việc lớn hơn và thiếu ngủ là điểm chung của các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, cái khó là phải làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng này. Liệu áp dụng nhiều công nghệ tốt hơn có phải là câu trả lời? Hay các nhà sản xuất nên nâng cấp công nghệ trên xe? Liệu có cần nhiều hơn nữa những lời khuyên và đánh giá sản phẩm từ Chính phủ? Các cuộc tranh luận đang diễn ra sôi nổi, nhưng vẫn chưa tìm được câu trả lời rõ ràng nào.
Trẻ tử vong vì say nóng là vấn đề được bàn luận nhiều nhất trong những tháng hè, nhưng những mối nguy hiểm không chỉ là theo mùa.
Giáo sư Ben Hoffman, giám đốc Trung tâm An toàn Tom Sargent trực thuộc Bệnh viện Nhi Doernbecher, Đại học Y khoa Oregon cho biết: “Đây vẫn luôn là mối quan ngại lớn ở những vùng khí hậu khắc nghiệt và đáng ra phải nhận được sự chú ý quanh năm.”
Nguyên nhân
Hầu hết các ca tử vong do say nóng là những sai lầm khủng khiếp – “tác dụng” phụ do lịch trình bị thay đổi, các bậc cha mẹ căng thẳng hoặc mất trí nhớ tạm thời.
Ông Kyran Quinlan, Chủ tịch Hội đồng Phòng chống Thương tích, Bạo lực và Ngộ độc thuộc Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, nói: “Trong hơn một nửa trường hợp, các bậc cha mẹ quên mất rằng con mình đang ở trong xe.”
Có trường hợp cha mẹ định chạy vào cửa hàng khoảng năm phút nhưng lại đi lâu hơn và khi trở lại xe, đứa trẻ đã thiệt mạng. Trong một số trường hợp khác, trẻ bò vào khi xe không khóa nhưng gia đình không kịp thời nhận ra sự vắng mặt để có thể giải cứu.
Giải pháp công nghệ?
Bất cứ ai có điện thoại thông minh và truy cập được Internet đều có thể tìm thấy một loạt các ứng dụng giúp họ nhớ tới con mình.
Ví dụ, với ứng dụng miễn phí Baby Reminder, người dùng thiết lập các khoảng thời gian đón trẻ trong ngày. Ứng dụng sẽ theo dõi quá trình lái xe và gửi thông báo nhắc nhở ngay sau thời điểm xuống xe được cài đặt trước.
Một ứng dụng khác trên iPhone là Remember the Kids có giá 1,99 USD (khoảng 45.000 đồng). Khi vận tốc đạt khoảng 32km/h, ứng dụng sẽ chuyển sang chế độ lái xe. Nếu xe dừng lại từ ba phút trở lên hoặc kết nối Bluetooth bị ngắt, ứng dụng sẽ gửi cảnh báo cho tài xế về đứa trẻ. Ông Cody King, nhà sáng lập kiêm CEO của công ty cho biết: “Trong trường hợp tắc nghẽn giao thông và xe ngừng di chuyển trong hơn 3 phút, nếu Bluetooth vẫn được kết nối, ứng dụng sẽ không gửi thông báo.”
Bà Amber Rollins, Giám đốc kiêm Quản lý tình nguyện viên của KidsAndCars.org chia sẻ: “Điểm mấu chốt là chỉ nên coi những ứng dụng này như biện pháp bổ sung. Chúng tôi không khuyến khích phụ thuộc 100% vào chúng.”
Bên cạnh đó cũng có nhiều thiết bị khác. Có lẽ công nghệ thấp nhất là DIY E-Z Baby Saver. Được phát triển bởi Andrew Pelham khi còn là một học sinh lớp năm, thiết bị chỉ gồm dây cao su và băng keo, được gắn vào tay nắm cửa và lưng ghế lái. Như Pelham lưu ý, thiết bị này buộc các phụ huynh phải dừng lại và nghĩ xem liệu có còn ai ở ghế sau.
Một sản phẩm khác vói tên gọi ChildMinder SoftClip System được bán với giá 70 USD (khoảng 1,6 triệu đồng) bao gồm một chiếc kẹp đi kèm với một thiết bị điện tử. Chiếc kẹp sẽ được gắn vào với 2 dây đai an toàn hiện tại của ghế cho trẻ và giữ nguyên vị trí dây an toàn ngay cả trong trường hợp xe gặp tai nạn. Phần còn lại của bộ công cụ là thiết bị rung và sẽ được kết nối với kẹp. Khi tài xế di chuyển ra ngoài và cách xe khoảng 5,5m trong vòng 12 giây, thiết bị này sẽ rung lên để nhắc nhở về đứa trẻ trong xe.
Liệu các thiết bị có hiệu quả?
Có rất ít nghiên cứu về mức độ hiệu quả của các thiết bị và ứng dụng trên. Tháng 7/2012, Cục Quản lý An toàn Giao thông Quốc gia (NHTSA) đã công bố báo cáo sau khi đánh giá ba thiết bị: Suddenly Safe Pressure Pad, ChildMinder Smart Clip System (tiền thân của SoftClip) và Child Minder Smart Pad.
Các kết quả thu được đều không khả quan: “Trong ba thiết bị được thử nghiệm, không có thiết bị nào là hoàn toàn đáng tin hay nhất quán về khả năng phát hiện trẻ nhỏ trong xe“.
Ông Hoffman của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khẳng định không nên sử dụng bất kỳ thiết bị sửa đổi ghế an toàn cho trẻ em nào nếu không có sự đồng ý của nhà sản xuất ghế trẻ em.
Giải pháp từ các nhà sản xuất xe?
Bà Janette Fennell, người sáng lập KidsAndCars.org cho biết các nhà sản xuất xe hơi đã giải quyết tất cả các vấn đề về an toàn. Có lẽ họ cũng có giải pháp cho vấn đề này.
Tuy nhiên, theo một cuộc thăm dò không chính thức với các nhà sản xuất lớn và các trung tâm nghiên cứu của các trường đại học, dường như không có công nghệ ô tô mới nào như vậy.
Một số chuyên gia cho rằng công nghệ nhận diện khuôn mặt Mobile Interior Imaging của Ford và Intel, còn gọi là Dự án Mobii, có thể được tinh chỉnh để giúp phát hiện trẻ bị bỏ quên. Hệ thống sử dụng các camera trong xe và phần mềm nhận dạng khuôn mặt để xác nhận tài xế. Qua ứng dụng điện thoại di động, phép người lái có thể truy cập camera của xe từ xa để kiểm tra đồ đạc bên trong hoặc cho phép người khác sử dụng xe.
Bằng cách thêm một số nhắc nhở bổ sung, ứng dụng có thể cảnh báo các tài xế kiểm tra trong xe sau khi khởi hành.
Tuy nhiên, ứng dụng hữu ích ấy vẫn chưa xuất hiện. Trước câu hỏi về công nghệ mới có thể ngăn ngừa cái chết do say nóng trong xe, bà Kelli Felker, quản lý truyền thông an toàn của Ford cho biết: “Chúng tôi hiện không có bất kỳ công nghệ liên quan đến vấn đề trên.”
Toyota Prius đưa ra một thiết bị tùy chọn – hệ thống thông gió chạy bằng năng lượng mặt trời để làm mát bên trong xe trước khi tài xế trở lại. Tuy nhiên, ông Craig Taguchi, đại diện phát ngôn của Toyota cho biết đó chỉ là “một tính năng tiện lợi” chứ không phải tính năng an toàn.
Các chiến lược đơn giản nhất cho các bậc cha mẹ
Cha mẹ và những người chăm trẻ không nên chỉ phụ thuộc vào một chiến lược duy nhất để nhớ có trẻ ở trong xe. Các tín hiệu trực quan và sự giao tiếp hiệu quả giữa cha mẹ và người trông trẻ có thể sẽ có tác dụng.
Bà Fennell gợi ý đặt một con thú nhồi bông ở ghế hành khách phía trước và phải chắc chắn nó có kích thước trung bình để không bị lọt giữa các ghế hoặc bị bỏ qua. Lúc bình thường, hãy để thú nhồi bông ngồi trên ghế trẻ em, còn khi có trẻ trong xe thì chuyển con thú nhồi bông lên ghế trước.
Hoặc cha mẹ có thể đặt những vật dụng không thể thiếu cho chuyến đi như ví, điện thoại di động, bữa trưa hoặc va li ở ghế sau.
Đã có một số chiến dịch giáo dục của KidsAndCars.org và các tổ chức khác khuyến khích cha mẹ và người trông trẻ “Quan sát trước khi khóa xe”.
Chiến dịch hướng tới các bậc phụ huynh với sự thật: Để lại trẻ trong xe để làm việc vặt là vô cùng nguy hiểm. Hiện tượng say nóng có thể xảy ra ngay cả vào những ngày nhiều mây.
Say nóng có thể xảy ra nhanh chóng. Theo NHTSA, hiện tượng tăng nhiệt ở trẻ nhanh gấp năm lần so với người lớn. Và nhiệt độ bên trong xe có thể tăng gần 12 độ C chỉ trong 10 phút, vì vậy nếu ban đầu là 27 độ, nhiệt độ bên trong có thể lên đến 43,3 độ C trong 15 phút. Và trẻ em có thể tử vong khi nhiệt độ cơ thể lên đến 42 độ.
Bất kể chiến lược mà cha mẹ quyết định sử dụng là gì thì nhận thức và hành động mới là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro. Điều tồi tệ nhất chính là chủ quan cho rằng: “Điều này không bao giờ xảy ra với tôi.”
