Ý nghĩa công suất, mô-men xoắn và vòng tua máy
Nếu trước đây, khi so sánh xe người ta chỉ chú ý đến dung tích của động cơ là bao nhiêu chấm? Tuy nhiên với sự phổ biến của động cơ turbo thì thông số này không còn chính xác tuyệt đối nữa. Do đó, người ta thường xét 3 thông số quan trọng là công suất, mô-men xoắn và vòng tua máy để biết được sức mạnh của động cơ.
Các thông số này có mối liên hệ chặt chẽ, mỗi thông số thể hiện một đặc tính khác nhau và quyết định khả năng vận hành của xe trên từng điều kiện vận hành cụ thể. Vì vậy, đây là những thông số mà người mua cần quan tâm khi mua xe.
Xe ô tô bản máy dầu cho mô-men xoắn tốt – hữu ích khi đi off-road.
Tuy nhiên, trải nghiệm của người dùng còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như hộp số, hệ thống treo, gầm bệ, các hệ thống hỗ trợ,… Công suất và mô-men xoắn vẫn là 2 thông số cơ bản nhất để người mua đưa ra lựa chọn phù hợp.
Mô-men xoắn (Torque) là khái niệm tương đối phức tạp để biểu thị lực làm quay một vật thể quanh một trục, đơn vị Nm (đơn vị Newton mét). Ví dụ như chiếc cờ-lê khi siết ốc, người ta phải tác dụng một lực để con ốc xoay. Lực xoay con ốc đó chính là mô-men xoắn.
Nếu công suất cho biết rằng chiếc xe chạy nhanh và mạnh mẽ thế nào thì mô-men xoắn thể hiện thời gian đạt được tốc độ đó trong bao lâu. Mô-men xoắn càng cao, khả năng kéo, leo dốc, vượt địa hình càng tốt. Hay nói dễ hiểu là xe càng khỏe. Các dòng xe bán tải, SUV, xe chở hàng nặng thường được trang bị động cơ máy dầu do có mô-men xoắn lớn để tạo ra sức kéo lớn.
Các xe đua thường sử dụng động cơ xăng.
Vòng tua máy là số vòng trục khuỷu có thể quay trong một phút, đơn vị rpm (revolutions per minute) có nghĩa vòng/phút. Quay càng nhanh, lực tạo ra càng nhiều. Mô-men xoắn thường đạt cực đại ở vòng tua sớm hơn công suất.
Khi đọc thông tin về xe Toyota Camry có các thông số như sau: Động cơ I4 2.5L, 178 mã lực tại 6.000 vòng/phút và 231 Nm tại 4.100 vòng/phút. Ta hiểu rằng, động cơ của chiếc Camry này là loại 4 xi lanh thẳng hàng (I4), có dung tích xi lanh 2.500 cc (2.5 lít), mạnh 178 mã lực tại vòng tua máy 6.000 vòng/phút và mô men xoắn cực đại 231 Nm tại vòng tua máy 4.100 vòng/phút.
Và không thể nói một chiếc Lexus RX 350 có công suất 295 mã lực là “mạnh” hơn một chiếc xe tải có công suất 200 mã lực, vì còn một đại lượng không thể bỏ qua là mô-men xoắn của hai loại xe này.
Mối liên hệ giữa 3 đại lượng
Theo kinh nghiệm lái xe ô tô, nếu xét đến khả năng vận hành của một chiếc xe thì mô-men xoắn có ý nghĩa về khả năng bươn, trườn, ủi, leo dốc. Hầu hết các loại xe này là các xe sử dụng động cơ dầu.
Hơn nữa, do xe máy dầu có tỷ số nén lớn, nhiên liệu tự cháy dưới áp suất và nhiệt độ cao, tốc độ cháy chậm, động cơ nặng nề, nên tốc độ quay của động cơ chậm hơn nhiều so với xe máy xăng.
Ngược lại, xe máy xăng cho khả năng tăng tốc tốt và đạt tốc độ tối đa sớm, nên hầu hết các xe đua hiện nay sử dụng máy xăng.
Người mua phải xem xét 3 đại lượng này để lựa chọn mẫu xe phù hợp.
Công suất và momen xoắn sẽ liên tục biến thiên trong dải vòng tua hoạt động của động cơ đốt trong. Vì vậy, một động cơ được gọi là hoàn hảo khi nó đạt được những tiêu chí sau:
Như vậy, sự so sánh chỉ đúng khi xem xét ở cùng một trình độ công nghệ, nếu so sánh với động cơ turbo tăng áp là khập khiễng. Ngoài ra, tùy vào mục đích sử dụng mà nhà sản xuất có thể thiết kế để ưu tiên mô-men xoắn hay công suất.
(Nguồn ảnh: Internet)
